| |
Dzieje przechowywania:
|
 |
Część akt Ministestwa, szczególnie z okresu do 1927 r., już w okresie przedwojennym przekazana została do Archiwum Rzeszy (Reichsarchiv). Akta te w dużej mierze zniszczne zostały wskutek działań wojennych. W okresie wojny poza Berlin ewakuowana została nie zniszczona działaniami wojennymi część registratury Ministerstwa. Miejscami ewakuacji były Schönebeck/Elbe i Garmisch-Partenkirchen. Akta ewakuowane do Garmisch-Partenkirchen już w latach 1953-54 trafiły poprzez Ministerial Collecting Center koło Hessisch-Lichtenau, amerykańskie Document Center w Berlinie, Darmstadt i Ministerstwo Spraw wewnętrznych RFN. Tu utworzono z nich zespół o sygnaturze R 18. W 1969 r. Zespół został powiększony o przekazane z archiwum w Berlin-Dahlem zabezpieczone przez jego pracowników w 1945 akta Ministerstwa (tworzyły tu zespół o sygnaturze Rep. 320). W 1994 r. Zespół uzupełniły akta Ministerstwa przekazane przez Główną Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich w Warszawie, które w jej posiadaniu znajdowały się od końca wojny (tzw. Rheinland-Bastarde). |
|
| |
Aktotwórca:
|
|
Reichsministerium des Innern (1879-1945)
W 1879 r. Wydzielono z Urzędu Kanclerskiego Urząd Spraw Wewnętrznych Rzeszy.W jego kompetencje przekazano wszystkie sprawy wewnętrzne Rzeszy, które nie podlegały kompetencjom innych urzędów centralnych zjednoczonych Niemiec. Z wypełnienia funkcji naczelnego organu administracji ogólnej Rzeszy wypływała m.in. obsługa Rady Związku, parlamentu Rzeszy i spraw ogólnych innych instytucji centralnych oraz organizowanie wyborów parlamentarnych. Na czele Urzędu stał sekretarz stanu spraw wewnętrznych, który był członkiem pruskiej Rady Państwa i do 1917 r. Zastępcą kanclerza Rzeszy. Od sierpnia 1914 r. Urząd był odpowiedzialny za centralne kierowanie gospodarką wojenną. W czasie wojny kompetencje w tym zakresie przekazane zostały nowo utworzonym urzędom: w 1916 Urzędowi Wyżywienia Wojennego, w 1917 Urzędowi Pracy Rzeszy . W 1919 r. Urząd przemianowany został na Ministerstwp Spraw Wewnętrznych Rzeszy. W okresie do 1933 r. Rola Ministerstwa sprowadzała się w zasadzie do prawodastwa, zaś przy realizacji innych zadań opierać się musiało na administracji regionalnej. W okresie 1933-1934 Minisrestwo przejęło od krajów związkowych kompetencje w zakresie policji. Procesten zakończony został w czerwcu 1936 t. Poprzez mianowanie H. Himmlera szefem SS i policji niemieckiej w Ministerstwie Spraw Wewnetrznych Rzeszy. W 1935 r. Przeniesione zostały na Minisrestwo sprawowane dotychczas przez poszczególne kraje Rzeszy kompetencje w zakresie nadzoru nad samorządem terytorialnym. W okresie 1934-43 w ramach Ministerstwa funkcjonowała Służba Pracy Rzeszy. W grudniu 1937 r. Do Ministerstwa włączona została Reichsfeststellungsbehörde, zajmująca się ustalaniem odszkodowań związanych z wywłaszczeniami tzw. Majątku komusnistycznego i wrogiego dla państwa i narodu. W okresie 1933-1935 kompetencje Ministerstwa w zakresie kultury i oświaty przekazane zostały nowo utworzonym organom centralnym Rzeszy. Na początku 1945 r. Ministerstwo posiadało 7 wydziałów wewnetrznych.
|
|
| |
Bibliografia:
|
|
- Reichsministerium des Innern Bestand R 1501., 103,
Teil 2, Koblenz 1995, bearbeitet von Josef Henke und Gregor Verlande, inwentarz książkowy drukowany
- Übersicht über die Quellen zur Geschichte Polens und der deutsch-polnischen Beziehungen für die Zeit von 1934-1939 im Deutschen Zentralarchiv Potsdam. Abteilung I., 23-24,
Stand: 30. März 1964
- Medicus Franz Albert, Das Reichsministerium des Innern, Berlin 1940,
- Rebentisch Dieter, Führerstaat und Verwaltung im Zweiten Weltkrieg. Verfassungsentwicklung und Verwaltungspolitik 1939-1945, Stuttgart 1989,
- Mommsen Wolfgang A., Die Nachlässe in den deutschen Archiven, Boppard am Rhein 1971, 1983, Schriften des Bundesarchivs, 1-2,
- Born Lester K., The Ministerial Collecting Center near Kassel, Germany, 1950, American Archivist, XIII, 237-258
- Übersicht über die Bestände des Deutschen Zentralarchivs Potsdam, Berlin 1957, 58-60
- Granier Gerhard, Henke Josef, Oldenhage Klaus, Das Bundesarchiv und seine Bestände, Boppard am Rhein 1977, Schriften des Bundesarchivs, 10, 31-33,
3 Auflage
|
|
