|
Aktotwórca:
|
|
Auswärtiges Amt (1870-1945)
Ministerstwo Spraw Zagranicznych Rzeszy powstało w 1870 r. na bazie Ministerstwa Spraw Zagranicznych Związku Północnoniemieckiego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych Prus. Ministerstwo było urzędem centralnym odpowiedzialnym za wszystkie aspekty polityki zagranicznej i kontaktów z zagranicą rzeszy niemieckiej. Początkowo Ministerstwo dzieliło się na dwa wydziały: Polityczny (Politische Abteilung) i Prawny (Rechtsabteilung). W 1885 r. Z tego drugiego wydzielono Wydział Handlowo-Polityczny (Handelspolitische Abteilung). W latach 1890-1907 z nowo utworzonego wydziału wydzielono Wydział Kolonialny (Kolonialabteilung, nazywany również Kolonialamt). NA początku I wojny światowej powołano w Ministerstwie Urząd Główny Służby Zagranicznej (Zentralstelle für Auslandsdienst) oraz Wydział Informacyjny i prasowy (Nachrichten- und Presseabteilung). Ten ostatni stał się w 1919 r. Częścią Połączonego Wydziału Prasowego Rządu Rzeszy (Vereinigte Presseabteilung der reichsregierung), włączonego w 1933 r. Do Ministerstwa Propagandy Rzeszy. Do ponownego utworzenia Wydziału Prasowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych doszło w 1933 r. W 1920 r. Miała miejsce gruntowna reorganizacja Ministerstwa. Zagadnienia polityczne i gospodarcze połączono i podzielono według kryterium geograficznego na trzy wydziały: Wydział Państw (Länderabteilung) II Europy zachodniej, południowej i południowo-zachodniej; Wydział Państw III: Anglii i jej kolonii, Ameryki, Bliskiego Wschodu, Wydział Państw IV Europy Wschodniej i Północnej, Azji Wschodniej. Ponadto utworzono: Wydział Kadr i Administracji (Personal- und Verwaltungsabteilung), z którego w 1923 r. Wydzielono Wydział Protokołu (Protokollabteilung), Wydział Kulturalno-Polityczny (Kulturpolitische Abteilung), zajmujący się problemami mniejszości niemieckich w innych państwach, z którego w latach 30-tych wykształcił się Wydział Radiowy (Rundfunkabteilung) i czasowo Wydział Informacyjny (Informationsabteilung), oraz Wydział Niemcy (Abteilung Deutschland, początkowo jako referat specjalny). Reforma nie naruszyła Wydziału Prawnego, który istniał nieprzerwanie do 1945 r. W 1936 r. Wróciło do podziału na Wydział Polityczny i Wydział Handlowo-Polityczny. W okresie hitlerowskim poprzez wpływ różnych instancji NSDAP na politykę zagraniczną Niemiec znacznie Ministerstwa zostało ograniczone, w obrębie zaś niego samego ośrodki decyzyjne przesunęły się z właściwych wydziałów do Biura Ministra Spraw Zagranicznych Rzeszy (Büro des Reichsaußenministers), Biura Sekretarza Stanu (Büro des Staatssekretärs) i innych sztabów specjalnych (Sonderstäbe).
|
|
|
Bibliografia:
|
|
- Bd. 2. Auswärtiges Amt. Personal-und Verwaltungsabteilung. Protokollabteilung u.a.,,
Inwentarz książkowy
- Bd. 3-4. Auswärtiges Amt. Politische Abteilung,
Inwentarz książkowy
- Bd. 1. Auswärtiges Amt. Ministerbüro (Büro RAM),
Inwentarz książkowy
- Bd. 5-13. Auswärtiges Amt. Handelspolitische Abteilung bis 1920,
Inwentarz książkowy
- Bd. 14-19. Auswärtiges Amt. Länderabteilung II, III und IV (1920-1936),
Inwentarz książkowy
- Bd. 20. Auswärtiges Amt. Handelspolitische Abteilung (1936-1945),
Inwentarz książkowy
- Bd. 21-33. Auswärtiges Amt. Rechtsabteilung,
Inwentarz książkowy
- Bd. 34. Auswärtiges Amt. Nachrichten-und Presseabteilung,
Inwentarz książkowy
- Bd. 35. Auswärtiges Amt. Zentralstelle für Auslandsdienst,
Inwentarz książkowy
- Bd. 36. Auswärtiges Amt. Nachrichten und Presseabteilung (1927) 1933-1945,
Inwentarz książkowy
- Bd. 37. Kulturpolitische Abteilung,
Inwentarz książkowy
- Bd. 38. Register der Handelspol. (itischen) Abt.(eilungen) des Auswärtigen Amts (1867-1920),
Inwentarz książkowy
- Bd. 39. Register der wirtschaftspolitischen Abteilung II und III des Auswärtigen Amts (1920-1936),
Inwentarz książkowy
- Bd. 40. Auswärtiges Amt. Register der wirtschaftspolitischen Abteilung IV und Handelspolitischen Abteilung ab 1936,
Inwentarz książkowy
- Bd. 41. Auswärtiges Amt. Filme (1917-1919),
Inwentarz książkowy
- Bd. 42. Auswärtiges Amt. Politische Abteilung,
Inwentarz książkowy
- Bd. 43. Auswärtiges Amt. Abteilung Deutschland.,
Inwentarz książkowy
- Bd. 44. Rundfunkpolitische Abteilung (1941-1945).,
Inwentarz książkowy
- Bd. 45. Bestand R 85. Auswärtiges Amt.,
Inwentarz książkowy
- Bd. 46. R 85. Auswärtiges Amt. Abt. III (Rechtsabteilung), Bonn 1962,
Inwentarz książkowy
- Übersicht über die Quellen zur Gesichte Polens und der deutsch-polnischen Beziehungen für die Zeit von 1918-1923 im Deutschen Zentralarchiv Potsdam.,
Abteilung I, Stand: 30 März 1964
- Übersicht über die Quellen zur Geschichte Polens und der deutsch-polnischen Beziehungen für die Zeit von 1934-1939 im Deutschen Zentralarchiv Potsdam,
Abteilung I, Stand. 30. März 1964, s. 3-6
- 100 Jahre Auswärtiges Amt 1870-1970, Bonn 1970,
Hrsg. vom Auswärtigen Amt
- Jacobsen Hans Adolf, Nationalsozialistische Aussenpolitik 1933-1938, Frankfurt am Main 1968,
- Mommsen Wolfgang A., Die Nachlässe in den deutschen Archiven, Boppard am Rhein 1971, 1983, Schriften des Bundesarchivs, 1-2,
- Übersicht über die Bestände des Deutschen Zentralarchivs Potsdam, Berlin 1957, 48-50
- Granier Gerhard, Henke Josef, Oldenhage Klaus, Das Bundesarchiv und seine Bestände, Boppard am Rhein 1977, Schriften des Bundesarchivs, 10, 30-31,
3 Auflage
- Philippi Hans, Das Politische Archiv des Auswärtiges Amts, 1958, Der Archivar,
H 2, Sp. 139 ff
- Philippi H., Das Politische Archiv des Auswärtigen Amtes. Rückführung und Übersicht über die Bestände, 1960, Der Archivar, 13,
H. 2-3, Sp. 199 ff
- Schmid Irmtraut, Der Bestand des Auswärtigen Amtes im Deutschen Zentralarchiv Potsdam, 1962, Archivmitteilungen, 12, 71-79, 123-132
|
|