O programie RMP Pomoc English version


wróć do wyszukiwania


  Tytuł: Großer Generalstab

  Sygnatura:
PH 3   Poziom opisu: zespół

  Data początkowa:
1867   Rozmiar w j.a.: 978

  Data końcowa:
1919   Rozmiar w metrach: 3

  Język dokumentów: niemiecki

  Zawartość: Sztab generalny armii pruskiej obejmuje następujące podzespoły: szef sztabu generalnego armii (Chef des Generalstabs der Armee), szef sztabu generalnego naczelnego wodza (Chef des Generalstabs des Feldheeres), kwatermistrz generalny (Generalquartiermeister), najwyższe władze dowódcze (Oberste Kommandobehörden), zastępczy sztab generalny (Stellvertretender Generalstab). Polonica występują w podzespołach / seriach: Generalstab der Armee; Operationsabteilung: Kriegsverlauf; Kriegsverlauf Abt. O II a / Nachweis der Fußartillerie; Abteilung III b: Nachrichtenoffizier beim AOK 4; Nachrichtenoffizier beim AOK 5; Kriegspresseamt: 4. Abteilung (Fremde Festungen); Eisenbahnabteilung des Großen Generalstabes: Mobilmachnungsfragen; Ausbau des Eisenbahnnetzes; Schriftverkehr mit den Linienkomissionen über Militärfahrpläne; Betriebstechnische Angelegenheiten (Rampenbau, Bremsen) und Materialversorgung; Maschinen- und Wagendispositionen; Oberste Kommandobehörden / Chef des Feldeisenbahnwesens

  Dzieje przechowywania: Akta ministerstwa wojny zostały w największym stopniu zniszczone wskutek wydarzeń wojennych i spalenia Archiwum Wojskowego w Poczdami w 1945 r. Z czasów I wojny światowej przechowała się niewielka część akt w postaci kopii w Nationalarchiv w Waszyngtonie. Część zespołu tworzą też kopie z zespołów z innych archiwów. Inwentarz (część 1) sporządzono w 1984 r. Druga część zespołu PH 3 znajdowała się początkowo w archiwum wojskowym byłej DDR i na początku 1994 r. została przekazana do Freiburga. Nowe archiwalia były zinwentaryzowane w kartotece. Jeszcze przed trasportem do archiwum zostały przesygnowane według układu zespołów Bundesarchiv. Nie było jeszcze możliwe zintegrowanie obu części w jednym zespole (w ramach jednego inwentarza). Druga część inwentarza powstała 28 VI 1995 r.

  Aktotwórca: Großer Generalstab (1866-1919)

Po powiększeniu sił zbrojnych na początku XIX w. utworzono na nowo sztab generalny, który w latach 1821-1825 był zależny od ministerstwa wojny. W 1833 r. zyskał szef sztabu generalnego armii formalnie pozycję zwracania się bezpośredniego do najwyższej władzy. Chociaż sztab generalny w Prusach był samodzielną władzą, która jako doradca królewskiego i cesarskiego naczelnego wodza przygotowywała wojenne plany dla sił zbrojnych i w przypadku wojny kierowania nimi, brakowało mu w czasach pokoju uprawnień rozkazodawczych i administracyjnych: urzeczywistnienie jego propozycji wzmocnienia, organizacji, wyszkolenia, wyposażenia i uzbrojenia sił zbrojnych zależało od stanowiska ministerstwa wojny. Określony wpływ na ukształtowanie sił zbrojnych wywierał sztab generalny poprzez szkolenie przywódców (sztabowi generalnemu podlegała akademia wojenna), troskę o przygotowanie wojenne oddziałów i opracowanie wszystkich zagadnień związanych z przeprowadzeniem mobilizacji i wojną. Do jego działalności należały troska o wojenno-naukowe kształcenie, szczególnie studiów i opracowywań historii wojen, zbieranie informacji i materiału statystycznego o obcych wojskach i różnych teatrach wojny, przygotowanie map i opis własnego kraju. Posczas wojny szef sztabu generalnego armii, od 2 VIII 1914 r. jako szef sztrabu generaklnego sił zbrojnych (Chef des Generalstabs des Feldheeeres - Oberste Heeresleitung – OHL), wydawał po rozporządzeniach mobilizacyjnych z kwatery głównej w imieniu cesarza rozkazy operacyjne i był odpowiedzialny za kierowanie i wykonanie wojskowych operacji jak i pozostałych obowiązków służbowych (uzupełnień amunicji, służby zaopatrzenia, zdrowia, etapowe). Podczas gdy wielki sztab generalny wraz z mobilizacją 1914 r. przekształcił się w sztab generalny sił zbrojnych (Generalstab des Feldheeres), pozostał w Berlinie zastępczy sztab generalny armii (Stellvertretende Generalstab der Armee), który przyjmował rozkazy od szefa sztabu generalnego sił zbrojnych. Przejął sprawy paszportowe i wywiadowcze, nadzorował granice i sprawy szpiegostwa, zaopatrywał siły zbrojne w mapy wojenne i zbierał od wojska akta operacyjne i opracowywał doświadczenia wojenne z akt. Sztab generalny dzielił się na: wielki sztab generalny (Großer Generalstab), oddział centralny (Zentralabteilung), oddział operacyjny (Operationsabteilung), oddział obce wojska (Abteilung Fremde Heere), oddział III b (Abteilung III b), wojenny urząd prasowy (Kriegspresseamt), oddział historii wojen (Kriegsgeschichtlicheabteilung), oddział kolei żelaznych sztabu generalnego (Eisenbahnabteilung des Großen Generalstabes), szef polowych spraw kolejowych (Chef des Feldeisenbahnwesens), zastępczy sztab generalny (Stellvertretender Generalstab - Berlin), generalny kwatermistrz (Generalquartiermeister), naczelny dowódca na Wschodzie (Oberbefehlshaber Ost - Oberost), generał pionierów (General der Pioniere).


  Archiwum:
Bundesarchiv. Militärarchiv centralne
Niemcy Freiburg
Ograniczenia w udostępnianiu dotyczą materiałów młodszych niż 30 lat

  Bibliografia:
  • Granier Gerhard, Henke Josef, Oldenhage Klaus, Das Bundesarchiv und seine Bestände, Boppard am Rhein 1977, Schriften des Bundesarchivs, 10,
    3 Auflage
  • Liste der Bestände, Stand: 1.03.1988, Boppard am Rhein 1988,
    Liste 1. Sortierung nach Referaten, Liste 2. Sortierung nach Bestandssignaturen, Liste 3. Sortierung nach Bestandegruppen und innerhalb der Gruppe nach Bestandsbezeichnungen
  • Fleicher H.H., Vorbemerkung [w] Bestand PH 3, Generalstab, Freiburg 1984, I-II
  • Kriegsgeschichtliche Einzelschriften, Berlin 1883-1914,
  • Urkundliche Beiträge und Froschungen zur Geschichte des Preussischen Heeres,, Berlin 1901-1914,
  • Studien zur Kriegsgeschichte und Taktik, Berlin 1901-1913,
  • Zwehl v. Hans, Generalstabsdienst im Frieden und im Kriege, Berlin 1923,
  • Görlitz Walter, Der deutsche Generalstab. Geschichte und Gestalt 1657-1945, Frankfurt am Main 1950,

   


wróć do wyszukiwania