O programie RMP Pomoc English version


wróć do wyszukiwania


  Tytuł: Militärkabinett

  Sygnatura:
PH 1   Poziom opisu: zespół

  Data początkowa:
1866   Rozmiar w j.a.: 61

  Data końcowa:
1918   Rozmiar w metrach: 51

  Język dokumentów: niemiecki

  Zawartość: Zespół gabinetu wojskowego zawiera akta dotyczące wojny z Austrią 1866, niemiecko-francuskiej wojny 1870-1871, Cesarstwa Niemieckiego 1871-1914, I wojny światowej. Akta dotyczące spraw polskich m.in.: powołanie Generalnego Gubernatorstwa w Warszawie (Generalgouvernements Warschau) i wytyczne prowadzenia spraw służbowych (rozporządzenie gabinetu z 24 VIII 1915 r., odpis); tworzenie korpusu Poznań (Korps Posen) 1915; powołanie nowej wojskowej dyrekcji kolei ( Militär-Eisenbahn-Direktion 4) z siedzibą w Warszawie 5 VIII 1915 r.; sprawa zatwierdzenia stanowisk wojennych dla Gouvernement Warschau 17 VIII1915 r.

  Dzieje przechowywania: Akta Gabinetu Wojskowego zostały razem z pozostałą spuścizną byłej armii pruskiej prawie całkowicie spalone podczas wydarzeń wojennych w 1945 r. w Archiwum Wojskowym (Heeresarchiv) w Poczdamie. Część 1 inwentarza sporządzono w 1983 r. Druga część zespołu PH 1 znajdowała się początkowo w archiwum wojskowym byłej DDR i na początku 1994 r. została przekazana do Freiburga. Nowe archiwalia były zinwentaryzowane w kartotece. Jeszcze przed trasportem do archiwum zostały przesygnowane według układu zespołów Bundesarchiv. Nie było jeszcze możliwe zintegrowanie obu części w jednym zespole (w ramach jednego inwentarza). Druga część inwentarza powstała 28 VI 1995 r.

  Aktotwórca: Militärkabinett (1866-1918)

Pruski Gabinet Wojenny powstał z adiutantury generalnej XVIII w., podległej bezpośrednio monarsze i powołanej przez niego do opracowywania podległych jego władzy dowódczej spraw wojskowych, szczególnie personaliów oficerów. Podczas przeprowadzonej przez króla Fryderyka Wilhelma II w 1787 r. reformy adiutantury generalnej powstał późniejszy Gabinet Wojskowy, początkowo jako oddział nowo utworzonego Najwyższego Wojennego Kolegium (Oberkriegskollegiums) jako władza centralna dla zarządu wojskowego. Podczas tworzenia pruskiego zarządu państwa w postaci Rady Stanu (Staatsrates) podzielonej na pięć głównych oddziałów (resorty: spraw zagranicznych, wewnętrznych wojny, finansów, sprawiedliwości) zadania byłej adiutantury generalnej zostały przejęte przez 1 dział pierwszego oddziału głównego departamentu wojny (1. Division der ersten Hauptabteilung des Kriegsdepartaments), nowej wojskowej władzy centralnej, poźniejszego ministerstwa wojny. 1824 r. dział ten jako jako oddział do spraw personalnych w ministerstwie wojny (Abteilung für die persönlichen Angelegenheiten im Kriegsministerium) podporządkowany został bezpośrednio ministrowi wojny. W latach 1857-1883 oddział ten usamodzielnił się, czemu sprzyjało utworzenie północno-niemieckiego związku i Niemieckiej Rzeszy, który królowi Prus, od 1871 r. niemieckiemu cesarzowi, jako naczelnemu wodzowi zwiazku dodatkowe pełnię władzy i nowe zadania przydały, podobnie jak od ministerstwa wojny, aż ta 8 III 1883 r. jako samodzielna władza od niego się usamodzielniła. Jego prawnopaństwowe stanowisko, jak i kompetencje wynikały z konstytucjonalnych uprawnień niemieckiego cesarza i króla Prus, który sprawował naczelne dowództwa na pruską armią i włączonymi do niej kontyngentami i obsadzał wszystkie stanwiska oficerskie w wojsku. Gabinet wojskowy był więc organem, który cesarzowi i królowi usługiwał przy wykonywaniu jego kompetencji jako najwyższy dowódca pruskiej armii i niemieckiego wojska. Do jego zadań należało opracowywanie wszystkich podległych władzy wojskowej króla spraw wojskowych, takich jak nominacje, awanse i zwolnienia oficerów oraz spraw dyscyplinarne, honorowe i odznaczeń. Z końcem monarchii w 1918 r. na mocy rozporządzenia ministra wojny z 7 XII 918 r. Gabinet Wojenny, który od 29 X 1918 r. znowu mu podlegał, przekształcił się w postaci Urzędu Osobowego (Personalamt) w departament Ministerstwa Wojny


  Archiwum:
Bundesarchiv. Militärarchiv centralne
Niemcy Freiburg
Ograniczenia w udostępnianiu dotyczą materiałów młodszych niż 30 lat

  Bibliografia:
  • Granier Gerhard, Henke Josef, Oldenhage Klaus, Das Bundesarchiv und seine Bestände, Boppard am Rhein 1977, Schriften des Bundesarchivs, 10, 112,
    3 Auflage
  • Granier Gerhard, Henke Josef, Oldenhage Klaus, Das Bundesarchiv und seine Bestände, Boppard am Rhein 1977, Schriften des Bundesarchivs, 10,
    3 Auflage
  • Liste der Bestände, Stand: 1.03.1988, Boppard am Rhein 1988,
    Liste 1. Sortierung nach Referaten, Liste 2. Sortierung nach Bestandssignaturen, Liste 3. Sortierung nach Bestandegruppen und innerhalb der Gruppe nach Bestandsbezeichnungen
  • Scholl R., Vorbemerkung [w] Militärkabinett. Bestand PH 1, 1, II-III
  • Schmidt-Bückeburg Rudolf, Das Militärkabinett der preussischen Könige und deutschen Kaiser. Seine geschichtliche Entwicklung und staatsrechtliche Stellung 1787-1918, Berlin 1933,
  • Granier Gerhard, Henke Josef, Oldenhage Klaus, Das Bundesarchiv und seine Bestände, Boppard am Rhein 1977, Schriften des Bundesarchivs, 10, 190-191,
    3 Auflage

   


wróć do wyszukiwania