|
| |
Tytuł:
|
|
Kalisyndikat
|
|
|
| |
Sygnatura:
|
|
|
R 10 V
|
|
Poziom opisu: |
zespół |
|
|
|
| |
Data początkowa:
|
|
|
|
|
| |
Data końcowa:
|
|
|
1945 (1947)
|
|
Rozmiar w metrach: |
|
|
|
|
| |
Język dokumentów:
|
|
niemiecki
|
|
|
| |
Zawartość:
|
|
I) Akta Verteilungstelle für die Kaliindustrie z lat 1910-1919 główne okólniki oraz przeglądy statystyczne i informacje o poszczególnych kopalniach i zakładach, cenach i dostawach; II) akta Kaliprüfungsstelle z wydziału organizacyjnego, w tym okólniki i sprawozdana, akta z wydziału ds. zadań, sprawozdania dot. surowców i ich przerobu, kosztów produkcji, sprzedaży, skłdowania, cen, sprawozdania z poszczególnych kopalni soli, w tym z kopalni soli w Inowrocławiu z lat 1939-1944; wznowienie i wyniki produkcji oraz sprzedaż w dawnych polskich kopalniach soli Kałusz, Stebnik i Hołyń w Galicji Wschodniej i Generalnej Guberni w latach 1941-1944; miesięczne sprawozdania ze zbytu soli potasowych, akta Komisji Rewizyjnej - decyzyjne z lat 1912-1914; IV) okólniki Kalilohnprüfungsstelle erster Instanz; V) Kalisyndikat G.m.b.H. - akta organizacyjne i personalne, akta dyrektora Paula Boehme, umowy z zagranicznymi korporacjami, umowy kupna i sprzedaży; korespondencja z Reichstelle für Kali und Salz oraz z firmami zagranicznymi w tym akta dotyczące współpracy ze Spółką Akcyjną Eksploatacji Soli Potasowych we Lwowie dotyczące zbytu, cen, importu z Polski do Niemiec w latach 1936-1939, śmierci przezesa Adama Podowskiego i objęcie po nim stanowiska przez dyrektora generalnego Ludwika Brzozowskiego 1938/1939, dokumentacja likwidacji Spółki Akcyjnej Eksploatacji Soli Potasowych we Lwowie syczeń-kwiecień 1940 r. (sygn. 112-114). |
|
|
| |
Dzieje przechowywania:
|
|
W roku 1934 duża część akt została przewieziona do Eisleben a następnie do Halle an der Saale (NRD), gdzie znajdowała się nadal jeszcze około roku 1971. Fragmenty innej dokumentacji z różnych przedsiębiorstw państwowych przemysłu potasowego zostały w 1954 r. przekazane do Bundesarchiv w Koblencji, gdzie opracował je dr F. Facius. Część akt w roku 1945 przejęli Amerykanie i złożyli w Ministerial Collecting Center w magazynach w Hessisch-Lichtenau i Fürstenhagen, skąd później trafiły do Bundesarchiv. W roku 1969 w drodze zakupu Bundesarchiv pozyskało dodatkowo od Firmy I. Velten akta Kaliprüfungsstelle i Deutschen Kalisyndikat G.m.b.H.. Zebrane i zakupione akta zostały uporządkowane w 1971 r. w Koblencji. Po zjednoczeniu Niemiec zespół został przekazany pod zarząd Oddziału Bundesarchiv Berlin Lichterfelde - miejsce przechowywania w roku 2000 Archiwum Przejściowe (Zwischenarchiv) w Dahlwitz - Hoppegarten, gdzie złączono je z fragmentem dokumentacji z Archiwum Centralnego z Poczdamu - stara sygnatura 80 Ka 1. |
|
|
| |
Aktotwórca:
|
|
Kalisyndikat (1910-1945)
Syndykat Potasowy ten został zorganizowany na zasadach gospodarki prywatnej, jednakże podlegal pod nadzór Rzeszy, który z braku odpowiedniego urzędu ds. gospodarki sprawowany był przez Kanclerza Rzeszy. W ramach ustawy z 25 maja 1910 r. utworzono Verteilungsstelle für die Kaliindustrie w Berlinie (Urząd Rozdzielczy) mający regulować sprawy zbytu oraz Berufungskommission für die Kaliindustrie (Komisję Rewizyjną). W związku z tym tak kopalnie soli potasowych jak i przetwórcy potasu zobowiązani byli do dostarczania odpowiednich informacji Urzędowi Rozdzielczemu. Poważnym przeobrażeniom uległ Syndykat Potasu w związku z wejściem w życie ustawy o regulacji gospodarki potasowej z dnia 24 kwietnia 1919 r. (RGB1.I, s. 413 i n.) oraz rozporządzeniem Rządu Rzeszy z dnia 18 lipca 1919 r. (RGB1 I, s. 663 i n.). Jednym z organów Deutschen Kalisyndikat g.m.b.H. była Reichskalirat (Rada), znajdująca się pod nadzorem Ministerstwa Gospodarki Rzeszy. Obok Rady względnie pod jej nadzorem utworzono liczne urzędy zajmujące się poszczególnymi zadaniami, do których poza sprawami gospodarczymi, zbytem towarów należały także sprawy socjalne i płacowe. Kolejne zmiany przyniosła ustawa o zmianach w gospodarce potasowej z 21 kwietnia 1933 r., na podstawie której zniesiono większość dotychczasowych urzędów i utworzono: Kalisyndikat (Zjednoczenie), Kaliprüfungsstelle, Berufungskomission i Landwirtshaftlich - technische Kalistelle, które podlegały pod jeszcze ścislejszy nadzór Ministra Gospodarki.
|
|
|
| |
Archiwum:
|
|
| Bundesarchiv Berlin Lichterfelde |
centralne |
| Niemcy |
Berlin |
|
|
|
|
| |
Bibliografia:
|
|
- Kalizyndikat, 1971,
Inwentarz książkowy
- Granier Gerhard, Henke Josef, Oldenhage Klaus, Das Bundesarchiv und seine Bestände, Boppard am Rhein 1977, Schriften des Bundesarchivs, 10,
3 Auflage
- Inventar archivalischer Quellen des NS - Staates. Die Überlieferung von Behörden und Einrichtungen des Reichs, der Länder und NSDAP., München, London, New York, Paris 1991,
Teil.1: Reichszentralbehörden, regionale Behörden und wissenschaftlichen Hochschulen für die zehn westdeutschen Länder sowie Berlin, bearbeitet von Heinz Boberach, K G Saur
- Kurt Ohlendorf, Archivalische Bestandsinformation zur Geschichte der Monopole und ihrer Verbände an der deutschen Kaliindustrie, 1970, Jahrbuch für Wirtschaftsgeschichte, 227-245
- Geographischer Index zu den Beständen E 8 - R 13,
- Mommsen Wolfgang A., Die Nachlässe in den deutschen Archiven, Boppard am Rhein 1971, 1983, Schriften des Bundesarchivs, 1-2,
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
