| |
Zawartość:
|
 |
Kontrole podległych urzędów, rejencje. Administrowanie w czasie stanu zagrożenia i wojny. Handel. Stosunek do Kościołów ewangelickiego i katolickiego. Kompetencje urzędu rozszerzyły się po ustanowieniu Chefs der Zivilverwaltung również na obszar Nadrenii.
Polonika:
Urząd Nadzoru do Spraw Polaków "Überwachungsstellen für polnische Angelegenheiten" (tu: Wykaz gazet polskich, ukazujących się w Rejencji Arnsberg (1809-1932). Sygn. 6019; Projekt użycia języka niemieckiego w czasie zgromadzeń (m.in.. Jako środek dla zwalczania ruchów nacjonalistycznych) "Entwurf eines Gesetzes über den Gebrauch der deutschen Sprache in Versammlungen (u.a. als zur Maßnahme zur Bekämpfung der nationalistischen Bewegung gedacht)" 1909-1910, sygn. 383; Nadzór Polaków w zagłębiu Ruhry (tum.in. Wykaz gazet polskich i innych druków) "Überwachung der Polen im Ruhrgebiet (tu: Verzeichnis verbetener polnischer Druckschriften" 1883-1891, 1909-1910. Monitorowanie narodowo - nacjonalistycznych żądań wśród ludności polskiej, zatrudnionch w górnictwie. Działalność polskiego duchownego dr Lissa w Bochum, któremu miejscowe władze zarzucały angażowanie się w inetersy narodowo - polskiej partii. Duchowny wydał odezwę: "Polonia somper fidelia", w której przypominał Polkom, że obowiązkiem każdego katolika, parafianina jest wzięcie udziału w wyborach. Kazania wygłaszał w języku polskim. Uczestniczył w zebraniach ludności polskiej, na których często poruszał sprawe emigracji ze wschodu na zachód. Ksiądz Liss aktywnie uczestniczył w zebraniach St. Barbara - Vereins w Bochum, na których namawiał uczestników do umacniania wiary i działalności na rzecz socjaldemokracji. Na zebraniu polskiej ludności w Pelplinie 24 listopada 1891 r. wyjaśniał przyczyny tak licznej populacji Polaków, głównie robotniczej w samej Westfalii, jak i na całym świecie, tłumaczył przyczyny tak znacznego rozproszenia, przewyższającego nawet diasporę Żydów, sygn. 2748,2 i z lat 1890-1893, sygn. 2748,3 (Verzeichnis der Polenvereine, Nachweis polnischer Arbeiter (1898-1900); Nadzór Polaków w zagłębiu Ruhry (m.in.. Zestawienie rozporządzeń wydanych w stosunku do ludności polskich) Überwachung der Polen im Ruhrgebiet (Zusammenstellung der in Polenangelegenheiten erlassenen wichtigen Verfügung 1891-1899, sygn. 2748,4; Spis franciszkanów w Dortmundzie i redemptorystów w Bochum. "Verzeichnis der Franziskaner in Dortmund und der Redemptoristen in Bochum" 1902-1903, sygn. 2748,5; Nadzór nad Polakami w zagłębiu Ruhry (m.in. Wykaz członków polskiego gwarectwa górniczo - hutniczego; spisy gazet polsko języcznych ukazujących się w Rejencji Düsseldorf; stypendyści Fundacji Św. Józefa w Bochum, zakazane polskie druki; sprawozadnie nt. ruchów nacjonalistycznych w Rejencji Arnsberg.). "Überwachung der Polen im Ruhrgebiet (tu: Nachweis des Mitgliderbestandes der polnischen Gewerkschaft der Berg und Hüttenleute, Verzeichnisse der im Regierungsbezirk Arnsberg erscheinenden Zeitungen, der Stipendiaten des St. Josephatfonds, Bochum, verbotener polnischer Druckschriften, Bericht über die nationalistische Bewegung im Regierungsbezirk Düsseldorf, 1900-1904. Sprawa polskich duchownych z Poznania, m.in.. radcy duchownego z Poznania - Michalskiego i proboszcza Nowaka, którym władze zarzucały, że w czasie kampanii przedwyborczej, wykorzystując ambonę i rekolejcje, namawiali ludność polska do oddawania głosów na kandydatów partii Centrum. Na łamach "Polskiego Wiarusa" (we wrześniu 1903 r.) zamieszczano dużą reklamę, dotyczącą zjazdu generalnego Polaków z Westfalii i Nadrenii w Möllerschen Saale z udziałem 700 uczestników, na którym mówiono o ruwnouprawnieniu niemieckich i polskich katolików. Na posiedzeniu padły znamienne słowa: "Jako synowie narodu, który dobrowolnie przyjął religję rzymsko - katolicka i kultywuje nieprzerwanie swoje przywiązanie do Stolicy Apostolskiej, w krwi przelanej za wiare w tysiącach bitew (
), musimy wyrazić swoje najwieksze zaniepokojenie z powodu stawianego nam przez duchownych i ludzi związanych z Centrum, jakoby byli byśmy obojetnymi i małowartościowymi katolikami, ze stanowczością odrzucamy (
)". Sprawa niesnasek istniejących pomiędzy redakcjami gazet polskich, m.in.. "Wiarusa Polskiego" z Bochum i "Narodowicza" (wydawana w filii w Dortmundzie od 15 kwietnia 1903 r., pod kierownictwem krawica Kolendy. Ukazywała się 3 razy w tygodniu w il. ok. 80 egzemplarzy). Sprawa Polskiego Zjednoczenia Związków Zawodowych Pracowników Górnictwa i Hutnictwa w Bochum. Liczba członków w rejencjach Arnsberg, Münster, Düsseldorf w październiku 1903 r. wynosiła 3953 osób. Wykaz gazet i czasopism ukazujących się w języku polskim na obszarze rejencji Arnsberg: Central Volksblatt, Wersteiner Zeitung, Westdeutsche Volkszeitung, Westfälische Volkszeitung, Herner Tagesblatt, Zeitung zu Brilon, Diopmolboten, Westfalia, Castroper Zeitung, Gelsenkirchenen Zeitung, Gelsenkirchenen Volkszeitung, Wattenscheider Anzeiger zu Wittenscheid, Wattenscheider Volkszeitung, Westdeutscher Herold zu wanne, Westdeutscher Volkszeitung, Westfälischer Volkszeitung zu hamm, Iserlohner Anzeiger zu Iserlohn, Geseker zeitung zu Geseke, Patrioter Lippstadt, Sauerländisches Volksblatt zu olpe, Sieg- Rheinisches Volksblatt zu Siegen, Wittener Zeitung. Opis polskiej pielgrzymki w Werl, zorganizowanej przez franciszkanów. Zaniepokojenie władz dużym przyrostem ludności polskiej w obwodzie rejencyjnym Düsseldorf. W listopadzie 1903 r. było ok. 45.000 Polsków sygn. 2748,6; Załącznik: "Zahlenmässige Ausgabe über das Polentum in der Prowinz Westfalen", m.in. W 1906 r. na ogólną liczbę mieszkańców Westfalii 3.618.090 było 229.697 Polaków, z tego 81.445 mężczyzn, 51.725 kobiet, w tym 9760 wdów, 96.527 dzieci poniżej 14 roku życia. Z Niemcami ożeniło się 2373 mężczyzn i 1227 kobiet - Polaków. W wieku szkolnym było 36.803 polskich dzieci. Spośród Polkaów było 160.160 katolików i 69.535 ewangelików. Polacy byli zrzeszeni w 249 polskich związkach, które ogółem skupiały 23.722 członków. Biblioteki polksie posiadały ogółem 10599 tomów książek. Nadzór nad Polakami w zagłębiu Ruhry. Referat rejencyjnego komisarza policji w Essen pt.: Ruchy nacjonalistyczne, ich nadzór i zwalczanie. Pierwszy powszechny Kongres Marianów we Lwowie. "Überwachung der Polen im Ruhrgebiet (Referat des Bezirkspolizeikommissare in Essen" 1904: Die nationalistische Bewegung, ihre Überwachung und Bekämpfung, Der 1 allgemeine polnische Marianen Kongreß im Lemberg", 1904 (1904-1905). Zarzut władz w stosunku do uroczystości organizowanych przez polskie związki narodowościowe często uczestnicza polskie dzieci w przedstawieniach teatralnych, w recytacji wierszy i śpiewaniu polskich pieśni oraz odczytach. Cyt. "Tego rodzaju praktyki - wykorzystywania dzieci do gloryfikowania narodowościowo - polskiej demonstracji - sa niedozwolone". Zalecenie dla inspektorów szkolnych o egzekwowaniu zakazu udziału młodzieży szkolnej w tego rodzaju publicznych wystąpieniach. W dn. 6 marca 1904 r. powołano organizację pn.: "Związek Wzajemnej Pomocy Polskich Towarzystw Katolickich" z siedzibą w Bochum, którego celem było wspieranie zarządu Związku. Referat komisarza obwodu policji Goehrke wDortmundzie wygłoszony 3 grudnia 1904 r. na "Konferenz der Königlichen- Bezirkspolizeikommissare in Rheinland und Westfalen" w Essen. M.in. Cyt. "Aby skutecznie zwaqlczyć wroga trzeba go dobrze poznać. O sile przeciwnika możemy się przekonać obserwując rozwój narodowo- polskiego ruchu na zachodzie naszej ojczyzny. Duży kontyngent tych nowo przybyłych robotników (tj. Polaków: JG) był związany z wojną prusko - francuską, w której Polacy, którzy w swojej ojczyźnie zwykle gazety nigdy nie mieli w rękach i dla których świat kończył się na granicach ich miejsca urodzenia, którzy tylko słyszeli o bogactwie Westfalii (
), i którzy szybko poczuli potrzebe utworzenia własnych organizacji
". W dn. 3 czerwca 1894 r. w Bochum odbył się Dzień Polskich Katolików (Polnischer Katholikentag), na którym uchwalono 8 rezolucji: m.in.. Wiara katolicka przez całe życie aż do grobu, Wypełnienie powinności wynikających z pruskiej konstytucji, ale równocześnie żądanie równego traktowania przez państwo obywateli polskich jako pełnoprawnych z Niemcami.. Zagwarantowanie godziwych warunków bytowych. Pragniemy powrotu do naszej ojczyzny, tak szybko jak to tylko będzie możliwe. Domagamy się jednocześnie równego traktowania nas w Polsce nie jako wyrzutków społeczeństwa lecz jako cząstkę narodu polskiego, którego bieda i niedostatek zmusiły do opuszczenia ojczyzny. Jesteśmy z polskich rodziców urodzeni i nie możemy spowiadać się w języku niemieckim i słuchac niemieckich kazań. Tylko zjednoczeni będziemy w stanie pokonać wszystkie spory i waśnie
. Trzeźwość i wstrzemięźliwość jest podstawą naszego zdrowia Nadużycie alkocholu trwonienie pieniędzy będziemy zwalczać wszelkimi środkami .. sygn.2748,7; Nadzór nad Polakami w zagłębiu Ruhry (m.in.. Sprawozdanie męża zaufania Prezydium Policji w Poznaniu z Paryża na temat działalności polskich tajnych zwiazków, zestawienie tłumaczeń z polskich gazet z obszaru Rejencji Arnsberg. "Überwachung der Polen im Ruhrgebiet (Berichte eines Vertrauenmannes des Polizeipräsidiums Posen aus Paris über die Tätigkeitet polnischer Geheimbünde, Zusammenstellung von Übersetzungen aus polnischen Zeitungen im Regierungsbezirk Arnsberg" (1905-1906), sygn. 2748,9; Überwachung der Polen im Ruhrgebiet (Verzeichnis der Stipendiaten des St. Josephatfondes (1906-1908), sygn. 2748,9; Über der Polen in Ruhr 1908-1909, sygn. 2748,10, 2748,11, 2748,12. Ponadto sygnatury: 6166 Zatrzymanie niemieckich przedsiębiorców w Westfalii, Nadrenii i w dalszych okolicach Bochum "Verhalten deutscher Geschäftsleute und Industriller Westfalens, Reinlands und weiterer Gegenden in Bochum" 1899-1905; sygn. 6760 Nadzór nacjonalistrycznych dążeń wśród górników "Überwachung der nationalistischen Bestrebungen unter den Bergarbeiten" 1919-1936; sygn. 5044 Polski - narodowy ruch (westfalscy uczniowie polskiego prywatnego gimnazjum w Bytomiu na Górnym Śląsku. Przegląd nad przedsięwzięciami polskiej mniejszości narodowej na Górnym Śląsku "National polnische Bewegung (Westfälische Schüler des polnischen Privatgymnasiums in Beuthen /OS, Übersicht über Einrichtungen der polnischen Minderheit in der Provinz Oberschlesien, Stand. 1.4.1936, 1.6.1937" Polskie msze w parafii św. Piotra i pawła w Hernie. Prośba Ministerstwa Spraw Wewnętrznych skierowana do prezydenta Rejencji Arnsberg, w związku ze skargą Związeku Polaków w Niemczech,z powodu zakazu śpiewów polskich pieśni religijnych podczas pogrzebów członków mniejszości polskiej w Wanne- Eickel; sygn. 5740 Polska prasa w Westfalii "Polnische Presse in der Provinz Westfalen" 1900-1914, 1930-1933, m.in.. Sprawa artykułu zamieszczonego w "Polska Zachodnia" nr 298 z 28 października 1933 r. zatytułowanego: Ein brutaler hitlerscher Terror gegegüber einem polnischen Stadtverordneten in Wanne- Eckel, dotycząca polskiego deputowanego Wojtkowskiego. Przedruki z polskich gazet, np.. Kurier Warszawski, Kurier Poznański, Dziennik Kowieński, Przegląd katolicki wraz z dodatkiem Naród, Dziennik Berliński, Nowiny Codzienne, zamieszczone w "Tagesbericht über die polnische Presse". Polskie organizacje i związki, m.in.: Verbandes für gegenseitige Hilfe polnisch- katholischer Vereine für Rheinland und Westfalen, Weltbund der Auslandspolen. Przegląd organizacji polskich na Górnym Śląsku. Sprawa Kongresu Poloni Polskiej, jaki odbył się na początku sierpnia 1934 r. w Warszawie, z udziałem m.in.. Polaków z Niemiec. Z samej tylko Westfalii przybyło ok.. 700 osób. Skarga niemieckiego konsulatu w Poznaniu w związku z zarzutami stawianymi w polskiej prasie (m.in.. Nowy Kurier nr 172 z 26 lipca 1936 r.), dotyczącymi rozsylania niemieckich i polskich dzieci z Górnego Śląska do Poznańskiego i do Prus Zachodnich, łamiąc przy tym zasadę lojalnosci i postanowienia polsko - niemieckiej umowy (Ferienkinder - Verschickung); sygn. 6037 Ruch nacjonalistyczny - statystyka "Nationalistische Bewegung Statistische Erhebungen" (1902-1907). Ponadto sygnatury: 6351, 5758, 5420, 2518. |
|
