Komisje ministerialne w sprawie zwolnienia od powinności pańszczyźnianych były utworzone na mocy patentu cesarskiego z dnia 17 kwietnia 1848 r. (ogłoszonego 15 maja 1848 r.) „ O zniesieniu wszelkiej pańszczyzny i powinności pańszczyźnianych” 7 września 1848 r. został wydany patent, który zniósł również daniny i wprowadził nowe reguły indemnizacji. Na mocy rozporządzenia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z dnia 4 października 1850r.w celu realizacji ogłoszonego uwłaszczenia chłopów i ustalenia wysokości indemnizacji dla obszarników na terenie Galicji zostały powołane trzy komisje ministerialne - we Lwowie, Stanisławowie i Krakowie. Komisje były organami samodzielnymi i podlegały Ministestwu Spraw Wewnętrzych. Działalność komisji w Stanisławowie obejmowała trzy okręgi: Stryjski, Tarnopolski i Czortkowski. W skład komisji ministerialnych wchodzili: komisarz ministerialny, jako przewodniczący, urzędnik prawny i ławnicy. Komisarza mianował cesarz, a innych minister odpowiedzialny. Oprócz tego w skład wymienionych komisji wchodzili przedstawiciele stron zobowiązanych i prawomocnych, obieranych podczas wyborów. Komisjom ministerialnym podlegały komisje powiatowe, które składały się z urzędnika okręgowego, jako kierownika, jednego przedstawiciela sądu i urzędu skarbowego i jednego pisarczyka. Wszyscy, z wyjątkiem ostatniego, byli mianowani przez ministerstwa odpowiedzialne. Komisja Ministerialna układała listy poddanych, sprecyzowywała powinności pańszczyźniane, ujawniała dokumenta, potwierdzające te powinności i określała wysokości indemnizacji. Rozpatrzenie każdej sprawy zaczynało się w komisji powiatowej, która przesyłała w celu wypełniania przez obszarników następujące blankiety: Spis powinności, podlegających indemnizacji; Spis powinności, nie podlegających indemnizacji; Lista poddanych z oznaczeniem powinności, które oni pełnili. Wypełnione blankiety obszarnicy przesyłali komisji powiatowej, która po wstępnej weryfikacji przesyłała je do komisji ministerialnej dla zapoznania się z nimi. Później komisja ministerialna zwracała te dokumenta do komisji powiatowej i ostatnia wszczynała rozpatrzenie sprawy w obecności stron, czyli ziemianina i chłopa. W fazie końcowej, komisja ministerialna ostatecznie rozstzygała wysokość powinności (daniny) rocznej, na podstawie czego ziemianin otrzymywał indemnizację za straty , który on poniósł w wyniku likwidacji pańszczyzny. Komisja Ministerialna w sprawie zwolnienia od powinności pańszczyźnianych we Lwowie działała w ll. 1851-1856, aczkolwiek poszukiwanie i ujawnienie akt potwierdzenia powinności pańszczyźnianych w celu otrzymania indemnizacji trwało jeszcze w przeciągu wielu lat. Tym da się wytłumaczyć ten fakt, iż daty krańcowe dokumentów przekraczają ramki działalności aktotwórcy– ll.1748-1874. Komisja Ministerialna w sprawie zwolnienia od powinności pańszczyźnianych we Lwowie obejmowała swą działalnością 12 okręgów: 1. Brzeżany; 2. Żółkiew; 3. Złoczów; 4. Kołomyja; 5. Lwów; 6. Przemyśl; 7. Sambor; 8. Sanok; Stanisławów; 10. Stryj; 11. Tarnopol; 12. Czortków.

• Jocyfińska (1785-1788) i Franciskańska (1819-1820) metryky. Perszi pozemelni kadastry Hałyczyny. Pokażczyk naselnych punktiw., Kyjiw 1965,
  
• Katałog pergamentnych dokumentiw Centralnogo derżawnogo istoricznogo archiwu URSR m. Lwowi, 1233-1799, Kyjiw 1972,
  
• Kennedy Grimsted P., Archives and Manuscript Repositories in the USSR. Ukraine and Moldavia, Book 1, Princenton, New Jersey 1988,
  
• Centralnyj derżawnyj istorycznyj archiw URSR u m. Lwowi. Pokazczyk wydań archiwu ta literatury pro jogo dijalnist' (1947 - 1988 rr.), Lwów 1990,
  
• Kupczyńskyj O., Zemski ta grodski cudowo-administratywni dokumentalni fondy Lwowa, Kyjiw 1998,