|
| |
Tytuł:
|
|
Szeptyc'kyj Andrej (Roman-Marija-Ołeksandr) (1865-1944), hraf, mytropołyt hałyc'kyj hreko-katołyc'koji Cerkwy, archyjtpyskop lwiws'kyj, jepyskop kam'janec'-podils'kyj, kulturnyj i cerkownyj dijacz, mecenat, dijsnyj człen NTSz
|
|
|
| |
Sygnatura:
|
|
|
|
|
| |
Data początkowa:
|
|
|
1863
|
|
Rozmiar w j.a.: |
1201 |
|
|
|
| |
Data końcowa:
|
|
|
|
|
| |
Język dokumentów:
|
|
ukraiński, polski, łaciński, włoski, francuski, niemiecki, rosyjski, grecki, hebrajski, chiński
|
|
|
| |
Zawartość:
|
|
|
|
|
| |
Dzieje przechowywania:
|
|
Dokumenty zespołu były przekazane do Archiwum z CPAH w Kijowie w 1951 r, dokąd były przekazane w postaci akt nieuporządkowynach w ll.1946-1947 z APOL i Biblioteki Filii Akademii Nauk USRR we Lwowie. W 1948 r. akta były opracowane w Kijowie. Ułożono 1 inwentarz i 421 j.a. W 1952 r. z Archiwum Metropolitalnego przy cerkwi p.w. św Jura we Lwowie Archiwum otrzymało około 15 ton dokumentów Greko-Katolickiego Konsystorza Metropolitalnego we Lwowie, Ziemskiego Banku Hipotecznego i innych instytucji kościelnych, wśród których znajdowały się akta archiwum osobistego metropolity Andreja Szeptyckiego. W 1954 r. Z MSW USRR Archiwum dostało prawie 13 ton archiwaliów nieuporządkowynach Greko-Katolickiej Kapituły Metropolitalnej we Lwowie i innych instytucji kościelnych, wydzielonych wcześniej z archiwum osobistego metropolity Szeptyckiego. Ze wszystkich tych archiwaliów zostały wyselekcjonowane akta dot. bespośrednio metropolity, które też zostały zinwentaryzowane w 1956 r. w postaci podzespolu nr 2 (440 j.a.). Oprócz tego w 1976 r. Urząd KGB w obwodzie Lwowskim przekazał do Archiwum kolejne 106 kg archiwalów nieuporządkowanych dot. A.Szeptyckiego i kościoła greko-katolickiego, na podstawie których w 1977 r. ułożono podzespół nr 3 ( 339 j.a.). W trakcie uporządkowania pojedynczych zespołów archiwum były też wyeksponowane akta dot. życia i działalności metropolity, które były włączone do odpowiednich podzespołów niniejszego zespołu. W 1979 r. część ak tajmnych odtajniono, a w 1991 przeprowadzono odtajniono wszystkich dokumenty zespołu. |
|
|
| |
Aktotwórca:
|
|
Szeptyc'kyj Andrej (Roman-Marija-Ołeksandr) (1865-1944)
Od 1893 r.zajmował się działalnością kościelno-pedagogiczną. Wykładał teologię, język grecki w klasztorach Galicji, jako komisarz uczestniczył w reformowaniu klasztorów o.o. Bazylianów. Przez całe życie prowadził działalność misyjną wśród wiernych kościoła greko-katolickiego, odbył wiele podróży do wszystich krajów świata, gdzie byli Ukraińcy. Za główne wezwanie swej działalności uznawał jednoczenie się kościołów chrześcijańskich, zwłaszcza ukraińskich. Napisał setki orędzi duszpasterskich do wiernych: inteligencji, młodzieży, księży. W przeciągu prawie 50 lat był czołową postacią polityczną Galicji, posłem Izby Panów Parlamentu Austriackiego I Sejmu Galicyjskiego (w tym wicemarszałkiem od 1901 r.), cesarskim radcą ministerialnym. Bronił praw Ukraińców do własnego szkolnictwa, walczył o Uniwersytet Ukraiński we Lwowie. W 1930 r. protestował przeciwko pacyfikacji przez wojsko i policję Galicji Wschodniej, w 1933 r. przewodniczył akcji pomocy głodującej Ukrainie. W sierpniu 1938 r. osądził prześladowania prawosławnych na Chełmszczyźnie, Wołyniu i Podlasiu. Podczas okupacji radzieckiej (1939-1941) stanowczo protestował przeciwko prześladowaniom duchowieństwa i narodu, występował przeciwko propagowaniu ateizmu, w czasie okupacji niemieckiej (1941-1944) wystąpił przeciwko polityce niemieckiej na Wschodzie i zagładzie Żydów, sprzeciwiał się też terrorowi. W latach okupacji niemieckij i radzieckiej ogromny wpływ na społeczeństwo miały orędzia A. Szeptyckiego O niebezpieczeństwie zaniechania niezbędnej pracy. O bezbożności, Nie zabijaj. Był fundatorem Lecznicy Narodowej (1903) oraz Muzeum Narodowego we Lwowie (1905), stworzył misję historyczno-kościelną w Rzymie (1912), założył Naukowe Towarzystwo Teologiczne we Lwowie (1923) i Akademię Teologiczną (1928) . Członek wielu towarzystw i organizacji naukowych i społecznych : Proswita, Ridna Szkoła, Naukowego Towarzystwa im. T. Szewczenki, Dnister i innych. ?utor Liturgikonuoraz innych prac naukowych i filozoficznych.
|
|
|
| |
Archiwum:
|
|
| Centralnyj derżawnyj istorycznyj archiw Ukrajiny, m. Lwiw |
centralne |
| Ukraina |
Lwów, Lviv |
| Część materiałów udostępniana w postaci mikrofilmów, na specjalnych zasadach pergaminy - poza pracownią naukową pod nadzorem pracownika archiwum. |
|
|
|
| |
Bibliografia:
|
|
- Jocyfińska (1785-1788) i Franciskańska (1819-1820) metryky. Perszi pozemelni kadastry Hałyczyny. Pokażczyk naselnych punktiw., Kyjiw 1965,
- Katałog pergamentnych dokumentiw Centralnogo derżawnogo istoricznogo archiwu URSR m. Lwowi, 1233-1799, Kyjiw 1972,
- Kennedy Grimsted P., Archives and Manuscript Repositories in the USSR. Ukraine and Moldavia, Book 1, Princenton, New Jersey 1988,
- Centralnyj derżawnyj istorycznyj archiw URSR u m. Lwowi. Pokazczyk wydań archiwu ta literatury pro jogo dijalnist' (1947 - 1988 rr.), Lwów 1990,
- Kupczyńskyj O., Zemski ta grodski cudowo-administratywni dokumentalni fondy Lwowa, Kyjiw 1998,
- Encyclopedia of Ukraine, Toronto, Buffalo, Londyn 1993, 4, 638-642
- Centralnyj derżawnyj istorycznyj archiw Ukrajiny, m. Lwiw. Putiwnyk, Lwów, Kijów 2001,
- Hajowa O., Nauka społeczna metropolity Andrzeja Szeptyckiego w świetle materiałów archiwalnych, Przemyśl 1998, Polska - Ukraina: 1000 lat sąsiedztwa, 4, 273-285
- Mytropołyt Andrej Szeptyc'kyj: żyttia i dijalnist', Monachium 1947,
- Prokoptschuk G., Metropolit Andreas Graf Scheptyckyj. Leben und Wirken des grossen Förderers der Kirchenunion, Monachium 1967,
- Magosci P.R., Morality and Reality. The Lige and Times of Andrei Sheptytskyi, Edmonton 1989,
- Krawchuk A., Christian Social Ethics in Ukraine. The legacy of Andrei Sheptytsky, Edmonton, Ottawa, Toronto 1997,
- Hajowa O., Krawczuk A. [red.], Mytropołyt Andrej Szeptyc'kyj. Żyttia i dijalnist': Dokumenty i materiały. 1899-1944. Cerkwa i Cerkowna Jednist'. Pastyrs'ke wczennia ta dijalnist', Lwów 1998, 2, kn. 1,
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
