|
| |
Tytuł:
|
|
Kaiserlich Generalgouvernement Warschau
|
|
|
| |
Sygnatura:
|
|
|
PH 30 II
|
|
Poziom opisu: |
zespół |
|
|
|
| |
Data początkowa:
|
|
|
|
|
| |
Data końcowa:
|
|
|
1918
|
|
Rozmiar w metrach: |
2 |
|
|
|
| |
Język dokumentów:
|
|
niemiecki, polski
|
|
|
| |
Zawartość:
|
|
Zespół zawiera materiały dotyczące m.in. ustanowienia 5 I 1915 r.cywilnej administracji na obszarach Królestwa Polskiego zajętego przez wojska niemieckie; Zivilverwaltung für Russisch-Polen: 1i 2 kwartalne sprawozdanie szefa cywilnego zarządu v. Kriesa za okres 5 I -25 IV 1915 i 26 IV-20 VII 1915 r.; kwartalne sprawozdanie v. Kriesa o prywatnych przedsiebiorstwach wziętych pod przymus lub nadzór 21 VII 1915- 31 XII 1916 r.; rozwój administracji generalnego Gubernatorstwa w Warszawie: raport Beselera z 23 X 1915 r.; zasady do nowego ufortyfikowanego kraji - v. Beseler grudzień 1915 r.; raporty prasowe w języku pol. (8 tomów) 1915-1918; rozporządzenia i rozkazy: GG Warschau 1915-1916, MG Płock 1915-1916; zarządzenia niemieckiego Urzędu Powiatowego w Łukowie i protokoły sejmików powiatowych 1915-1918; taryfy celne, pocztowe i kolejowe - drukowane spisy czerwiec 1916- styczeń 1918; stosunek do polskiej ludności i postępowanie przeciw polskim wichrzycielom lub wrogim wysiłkom sabotażowym (tajne rozporządzenia) październik 1914- czerwiec 1916, listopad 1917-marzec 1918; wojskowe władze i oddziały na terenie GG Warschau 30.7.1916-8.10.1918 tworzenie polskiego wojska - nowe formacje i etaty (zapotrzebowanie osobowe dla administracji, kształcenia i zaopatrzenia, sprawy uposażenia i dyscyplinarne) sierpień 1916-wrzesień 1918; szkolenie polskich oddziałów - zasady, organizacja, program, wzmocnienie, personel szkoleniowy sierpień 1916-czerwiec 1918; półroczne sprawozdanie szefa administracji 1.10.1916 - 30.9.1918; żydowska społeczność religijna w GG Warschau - rozporządzenie z 1 XI 1916 r.; tworzenie rady Stanu i Sejmu w Królestwie Polskim - rozporządzenie z 13 XI 1916 r. Przemowa generalnego gybernatora von Beselera z 15 XII 1916 r. W Warszawie; park samochodowy GG w Warszawie 1917; zarządzanie gospodarką i środkami żywnościowymi oraz paliwami sierpień 1917-październik 1918; administrowanie środkami żywnościowymi na zajętych obszarach polskich grudzień 1917 - październik 1918; dostawy paliw styczeń - lipiec 1918; zaopatrzenie prywatnych przedsiębiorstw w paliwa luty-styczeń 1918; zaopatrzenie miasta Warszawy w paliwa kwiecień-lipiec 1918; zaopatrzenie ludności cywilnej w środki żywnościowe czerwiec-listopad 1918; dostawy kartofli i ich transport lipiec-listopad 1918; dostawy kartofli - wymiana pism z niemieckim szefem powiatu w Mińsku Mazowieckim październik-listopad 1918; wykaz pozostawionego w Polsce dobra wojskowego i własności prywatnej 23.12.1918; spis adresów urzędników leśnych cywilnego zarządu w Polsce czerwiec 1919; krótki historyczny szkic GG Warschau z planem organizacyjnym i spisem akt od grudnia 1914 do listopada 1918, 1923; przegląd władz wojskowych i oddziałów znajdujących się na obszarze GG Warschau luty 1916-październik 1918. |
|
|
| |
Dzieje przechowywania:
|
|
Zespół PH 30 II, prócz kopii AGAD, zawiera także pojedyncze egzemplarze przejete od prywatnych właściwieli. Część 1 inwentarza powstała 30 XI 1987 r. Druga część zespołu PH 2 znajdowała się początkowo w archiwum wojskowym byłej DDR i na początku 1994 r. Została przekazana do Freiburga. Nowe archiwalia były zinwentaryzowane w kartotece. Jeszcze przed transportem do archiwum zostały przesygnowane według układu zespołów Bundesarchiv. Nie było jeszcze możliwe zintegrowanie obu części w jednym zespole (w ramach jednego inentarza). Druga część inwentarza powstała 18 X 1995 r. |
|
|
| |
Aktotwórca:
|
|
Kaiserlich Generalgouvernement Warschau (1915-1918)
Na mocy cesarskiego rozkazu z 27.12.1914 zarządzono powołanie cywilnego zarządu dla Królestwa Polskiego. 5 I 1915 r. Rozpoczęło ono swoją działalność. Na szefa administracyjnego mianowano von Brandensteina. Aż do ustanowienia GG Warschau był zarząd cywilny podporządkowany wojskowemu dowódcy naczelnemu frontu wschodniego (Oberbefehlshaber der Ostfront). Administracja miała początkowo swoją siedzibę w Poznaniu, 15 V 1915 r. Przeniosła się do Kalisza. 16 VI 1915 r. Otrzymała nowe określenie: cesarska niemiecka administracja dla Polski po lewej stronie Wisły (Kaiserl. Deutsche Zivilverwaltung für Polens links der Weichsel). Po zdobyciu Warszawy ustanowiono na mocy cesarskiego rozkazu z 25 IX 1915 r. Generalne Gubernatorstwo w warszawie na zajetych obszarach Polski (das Generalgouvernement Warschau im besetzten Polens). Obszar ten aż do porozumienia z Austro-Węgrami ograniczony: na wschodzie wschodnią granicą gubernatorstw Płock i Warszawa, dalej do rzeki Wieprz poprzez linię Serock -Kock; na południu przez Wieprz, Wisłę, dolny bieg Pilicy i dalej wzdłuż już ustalonej granicy między niemieckim i austro-węgierskim zarządem zajętych obszarów. Włączone zostało także gubernatorstwo Łomża. Generał v. Beseler przejął jako generalny gubernator rządu krajem, dotychczasowy zastępczy szef zarządu cywilnego v. Kries został mianowan szefem administracji przy GG Warschau. Sztab GG odpowiadał najwyższej komendzie armii. Szczególnie godną uwagi władzą byli inspektorzy wyszkolenia Polskiej Siły Zbrojnej, spraw zakupu koni i komenda zapór, jak również Komenda Legionów Polskich. Gubernatorzy wojskowi zostali zainstalowani w Częstochowie, Grodzisku, kaliszu, Łodzi, Łomży, Łukowie, Mławie, Płocku, Siedlcach, Włocłąwku i Warszawie. Wojskowemu gubernatorowi Warszawy podlegali także komendanci twierdz w Modlinie i brygady żandarmerii. Obok sztabu GG był szef administracji, odpowiedzialny za administrację cywilną. Organizacja władz dzieliła 5 I 1915 r. Centralny zarząd (Zentralverwaltung_ najpierw na trzy oddziały: ogólny zarząd krajem (Allgemeine Landesverwaltung), sprawy finansowe i rachunkowe (Finanz-und Rechnungswesen), sprawy sądowe (Justizwesen). Pod koniec 1916 r. Powstał zarząd cywilny (Zivilverwaltung) składający się z 9 oddziałów: administracja krajem (Landesverwaltung), sprawy finansowe i rachunkowe (Finanz- und Rechnungswesen), sądownictwo (Justizwesen), sprawy personalne (Personalien), sprawy gospodarcze i budownictwo (Gewerb. Abgelegenheiten und Bauten), sprawy kultu (Kultusangelegenheiten), lesnictwo (Forstwesen), prasa (Presse), dział wydawniczy (Verlagsabteilung), górnictwo (Bergbau). Od administracji centralnej zależały oba powiaty miejski i krajowy Warszawy i Łodzi, jak równiż pozostałych 28 powiatów. Działalność zarządu cywilnego zakończyła się z chwilą wybuchu rewolucji w listopadzie 1918 r. Urząd likwidacyjny istniał w Berlinie pod nazwą "Verlaltungschef des Generalgouvernements Warschau/Abwiskungsbehörde" 1923 r.
|
|
|
| |
Archiwum:
|
|
| Bundesarchiv. Militärarchiv |
centralne |
| Niemcy |
Freiburg |
| Ograniczenia w udostępnianiu dotyczą materiałów młodszych niż 30 lat |
|
|
|
| |
Bibliografia:
|
|
- Granier Gerhard, Henke Josef, Oldenhage Klaus, Das Bundesarchiv und seine Bestände, Boppard am Rhein 1977, Schriften des Bundesarchivs, 10,
3 Auflage
- Liste der Bestände, Stand: 1.03.1988, Boppard am Rhein 1988,
Liste 1. Sortierung nach Referaten, Liste 2. Sortierung nach Bestandssignaturen, Liste 3. Sortierung nach Bestandegruppen und innerhalb der Gruppe nach Bestandsbezeichnungen
- Cron Herman, Die Organisation des deutschen Heeres im Weltkriege, Berlin , 168-169
- Cron Herman, Geschichte des deutschen Heeres im Weltkrieg 1914-1918, Berlin 1937, 281
- Conze Werner, Polnische Nation und deutsche Politik im Ersten Weltkrieg, Köln 1958,
- Granier Gerhard, Henke Josef, Oldenhage Klaus, Das Bundesarchiv und seine Bestände, Boppard am Rhein 1977, Schriften des Bundesarchivs, 10, 202,
3 Auflage
- Bestand PH 30 Kaiserliche Generalgouvernements und Militärverwaltungen: PH 30 II Generalgouvernement Warschau, 1-2,
cz. 1, s. 1-13, cz. 2: s. 6
- Rappaport H., Źródła do dziejów okupacji niemieckiej w królestwie Polskim w czasie wojny Światowej w pozostałościach akt General-Gubernatorstwa Warszawskiego, Warszawa 1969, Archeion, LII, 39-56
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
