
|
|
Tytuł:
|
 |
Fediuszka (Jewszan) Mykoła (1889-1919), publicyst, literaturnyj krytyk, hromads'kyj dijacz
|
 |

|
|
Sygnatura:
|
 |
|
 |

|
|
Data początkowa:
|
 |
|
 |

|
|
Data końcowa:
|
 |
1919
|
|
Rozmiar w metrach: |
0,60 |
|
 |

|
|
Język dokumentów:
|
 |
ukraiński, polski, niemiecki, rosyjski
|
 |

|
|
Zawartość:
|
 |
Akta osobiste. Listy od redakcji czasopism Uczytel, Zemla i Wola, Literaturno-Naukowyj Wistnyk. Listy H.Biłozerskiej-Kulisz, M:Zalizniaka, O.Kobylańskiej, M.Kociubyńskiego, S:Sadowskiej, H.Chotkiewicza, M.Szapowała (Sriblańskiego), M.Jackiwa i innych. Listy od ojca, brata, siostry, narzeczonej. |
 |

|
|
Dzieje przechowywania:
|
 |
Akta zespołu były przekazane do CPAH we Lwowie w 1963 r. z CPAH w Kijowie. W trakcie opracowania naukowo-tecznicznego w 1980 r. ułożono 27 j.a. Stan archiwaliów-zadowalający. |
 |

|
|
Aktotwórca:
|
 |
Fediuszka (Jewszan) Mykoła (1889-1919), publicyst, literaturnyj krytyk, hromads'kyj dijacz (1889-1919)
Mykoła Fediuszka (pseudonim Jewszan) urodził się 19 maja 1889r. w Wojniłowie, powiatu Kałusz, w chłopskiej rodzinie. Po ukończeniu szkoły podstawowej uczył się w gimazjum Stanisławowskim. Po ukończeniu gimnazjum w 1908 r. podejmuje studia na Uniwetrsytecie Lwowskim, na wydziale filozoficznym, studiując jednocześnie germanistykę i ukrainistykę. M.Fediuszka pracował w Towarzystwie Naukowym im. T. Szewczenki, był administratorem Domu Akademickiego, członkiem Wydawnyczoji Spiłky (Związku Wydawniczego), sekretarzem osobistym M.Hruszewskiego. Za aktywny udział w wystąpieniach studenckich Fediuszka był relegowany z Uniwersytetu, studia dokończył w Wiedniu. W 1909r. na łamach Buducznosti były opublikowane pierwsze gruntowne wywiady literacko-krytyczne Pisnia pro Mojseja (Pieśń o Możeszu): Studia nad dziełami I.Franki i Mychajło Drahomanow-jako krytyk literacki. Od tego czasu imię Jewszan staje się bardzo popularnym w świecie literackim. Działalność literacką i publicystyczną M.Fediuszki da się podzielić na trzy okresy. Pierwszy okres (ll.1907-1909 ) czas niewielkich recenzji, zarysów, artykułów, opublikwanych na łamach Bżoły, Buduczczyna, Literaturno-Naukowego Wistnyka. Drugi okres (ll.1910-1914 ) ukazują się w oddzielnych tomach zbiorki artykułów krytycznych Pid praporom mystectwa, Taras Szewczenko i inne dzieła. Trzeci okres (ll.1914-1918 ) okres wojny światowej, czas, kiedy ciężka służba wojskowa zmusza Fediuszkę do zapomnienia o sztuce, literaturze i poświęceniea swojego talentu publitystyce politycznej. Mobilizowyny do służby wojskowej podczas pierwszej wojny światowej, trafia najpierw na front rosyjski, rumuński, a pod koniec włoski. Po ciężkim zranieniu wraca do domu, żeni się z Stefanią Dobriańską. Tłumaczy wówczas dzieło Fichtego Przemówienie do narodu niemieckiego. W perwsze dni ZURL Fediuszka składa przysięgę na wierność narodowi. W styczniu 1919r. wraca do domu, do Wajniłowa i staje się komendantem wojskowej komisji okręgowej. M. Fediuszka zmarł 23 listopada 1919 r. w Winnicy na tyfus.
|
 |

|
|
Archiwum:
|
 |
Centralnyj derżawnyj istorycznyj archiw Ukrajiny, m. Lwiw |
centralne |
Ukraina |
Lwów, Lviv |
Część materiałów udostępniana w postaci mikrofilmów, na specjalnych zasadach pergaminy - poza pracownią naukową pod nadzorem pracownika archiwum. |
|
 |

|
|
Bibliografia:
|
 |
- Jocyfińska (1785-1788) i Franciskańska (1819-1820) metryky. Perszi pozemelni kadastry Hałyczyny. Pokażczyk naselnych punktiw., Kyjiw 1965,
- Katałog pergamentnych dokumentiw Centralnogo derżawnogo istoricznogo archiwu URSR m. Lwowi, 1233-1799, Kyjiw 1972,
- Kennedy Grimsted P., Archives and Manuscript Repositories in the USSR. Ukraine and Moldavia, Book 1, Princenton, New Jersey 1988,
- Centralnyj derżawnyj istorycznyj archiw URSR u m. Lwowi. Pokazczyk wydań archiwu ta literatury pro jogo dijalnist' (1947 - 1988 rr.), Lwów 1990,
- Kupczyńskyj O., Zemski ta grodski cudowo-administratywni dokumentalni fondy Lwowa, Kyjiw 1998,
- Encykłopedija Ukrajinoznawstwa, Lwów 1994, 4, 1505
- Putiwnyk CDIA Ukrajiny, m. Lwiw, Lwów, Kijów 2001,
- Opys fondu, peredmowa, systematycznyj katałoh,
- Hnatiuk M., Mykoła Jewszan i "mołodomuziwci", Dźwin 1993, 7/9, 154-158
- Ukrajins'ka żuranlistyka w imenach, Lwów 1995, 71-73
|
 |

|
|
|
 |
|
 |
|
 |

|