O programie RMP Pomoc English version


wróć do wyszukiwania


  Tytuł: Deutscher Industrie-und Handelstag /Reichswirtschaftskammer

  Sygnatura:
R 11   Poziom opisu: zespół

  Data początkowa:
1921   Rozmiar w j.a.: 2177

  Data końcowa:
1945   Rozmiar w metrach: 32

  Język dokumentów: niemiecki

  Zawartość: Akta organizacyjne, podział kompetencji, księgowość, budżet, budynki służbowe; analizy statystyk gospodarczych, centralne kierownictwo statystyką gospodarczą, środki specjalne regionalnej polityki gospodarczej, archiwa gospodarcze, ich zabezpieczanie; okólniki izby gospodarczej oraz jej poszczególnych wydziałów; wewnętrzna organizacja izby przemysłowo-handlowej, kierownictwo izby, sprawy personalne, kupieckie sądy honorowe - powołanie i zadania; wykształcenie i egzaminy, rodzaje szkół, kupieccy terminatorzy, w tym wykształcenie zawodowe na wcielonych terenach wschodnich, wytyczne z lat 1940-1942 w sprawie przyuczania Polaków (sygn. 1109), wytyczne w spawie nabywania obywatelstwa Rzeszy przez dawnych obywateli Wolnego Miasta Gdańska i Polski (sygn. 1110); kształtowanie cen, sprawy kredytów dla klientów, prawo przemysłowe, siła robocza, obcokrajowcy w tym zatrudnianie Żydów – żydowski rynek pracy w Generalnej Guberni /druk z 1941 r./ (sygn. 1220), jeńcy wojenni; zagraniczne izby handlowe, w tym Niemieckie Izby Handlowe na terenie Polski oraz Generalnej Guberni i w innych krajach w latach 1924-1944 (sygn. 1259), handel zagraniczny, statystyka i informacje na temat handlu zagranicznego, cła, umowy handlowe, międzynarodowe izby handlowe, podatki, złoto, środki płatnicze, czeki, giełdy, kredyty, poczta, komunikacja kolejowa, komisja ds. kolei i transportu ciężarowego przy Izbie Przemysłowo-Handlowej, komunikacja wodna i powietrzna, przedsięwzięcia i środki specjalne Izby Gospodarczej Rzeszy, kształtowanie cen towarów konsumpcyjnych, sądy gospodarcze, kontrola organizacji i działalności przemysłu, kontrola okręgowych izb gospodarczych dotycząca statutów i budżetów w tym z Okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie (syn 1919), Kraju Warty w Poznaniu oraz jej oddziałów zamiejscowych w Inowrocławiu i Łodzi (sygn.1944), kontrole sprawozdań finansowych w tym Okręgowych Izb Przemysłowo-Handlowych w okręgach Gdańsk –Prusy Zachodnie (sygn. 1713-1714), na Górnym Śląsku w Katowicach i w oddziale zamiejscowym w Sosnowcu (sygn. 1803) oraz Izby Przemysłowo Handlowej w Łodzi (sygn. 1828), akta dotyczące poszczególnych grup gospodarczych, Grupa Przemysł w tym akta kontroli położenia finansowego przemysłu tekstylnego i odzieżowego w Kraju Warty /Łódź/ (sygn. 1976), Grupa Rzemiosło, Grupa Handel, Grupa Banki, Grupa Ubezpieczenia, Grupa Gospodarka Energetyczna, Grupa Komunikacja.

  Dzieje przechowywania: W wyniku działań wojennych część akt uległa zniszczeniu. Zachowała się głównie dokumentacja rozlokowana w terenie między innymi w mieście Gera, którą po wojnie Amerykanie zgromadzili w Ministerial Collecting Center Hessisch Lichtenau i Fuerstenhagen koło Kassel. Z kolei akta te czasowo przechowywano w Urzędach ds. Gospodarki w Minden i Frankfurcie nad Menem, a następnie w Ministerstwie Gospodarki RFN, po czym w czerwcu 1952 r. trafiły do Bundesarchiv w Koblencji. Z biegiem lat do akt tych dołączono niewielkie fragmenty podobnej dokumentacji. Ostatecznie w roku 1961 zakończono prace porządkowe nad zebranymi w jedną całość aktami Izby Gospodarczej Rzeszy. Po zjednoczeniu Niemiec zespół Deutscher Industrie- und Handelstag / Reichswirtschaftskammer został przekazany pod zarząd Oddziału Bundesarchiv Berlin Lichterfelde – miejsce przechowywania w roku 2000 Archiwum Przejściowe (Zwischenarchiv) w Dahlwitz-Hoppegarten.

  Aktotwórca: Deutscher Industrie-und Handelstag / Reichswirtschaftskammer (1861-1945)

Pierwszy Deutscher Handelstag zorganizowano 13 maja 1861 r. w Heidelbergu, w trakcie którego utworzono stały komitet mający na celu reprezentowanie politycznych interesów poszczególnych związków handlowych. Gruntowne zmiany organizacyjne nastąpił po roku 1918, kiedy to wystąpiono z myślą utworzenia nowej rady przemysłu niemieckiego. Urzeczywistnienie tych zamierzeń doprowadziło do rozwinięcia się w Republice Weimarskiej Deutschen Industrie- und Handelstag, które zrzeszało 95 izb przemysłowo-handlowych, 28 izb handlowych, izby rzemieślnicze z Hamburga, Bremy i Lubeki oraz izby handlowców detalicznych z Hamburga i Bremy. Była to organizacja obejmująca izby z obszaru Rzeszy, której celem było odpowiadanie na ogólne i szczegółowe pytania i problemy gospodarcze. Corocznie odbywały się walne zjazdy przedstawicieli izb przemysłowo-handlowych. Stopniowo w latach dwudziestych następowało zbliżanie się zadań i celów Deutschen Industrie- und Handelstags z interesami państwa niemieckiego. Po przejęciu władzy przez nazistów doszło w roku 1934 na mocy Rozporządzenia wykonawczego do ustawy o przygotowaniu i organizacji gospodarki niemieckiej z dnia 27 listopada 1934 r. /RGBl. I s. 1194/ do utworzenia Izby Gospodarczej Rzeszy Reichswirtschaftskammer bezpośrednio podległej Ministerstwu Gospodarki Rzeszy. Do Izby tej należały tak grupy gospodarcze /Reichsgruppen/ jak i wszelkiego rodzaju izby gospodarcze z wyłączeniem gospodarki o charakterze agrarnym. Izba Gospodarcza była organizacją mającą odegrać role łącznika pomiędzy urzędami państwowymi a prywatnymi przedsiębiorcami. Do jej głównych zadań należało włączanie się w kierowaniu procesami gospodarczymi i ich kontrola.


  Archiwum:
Bundesarchiv Berlin Lichterfelde centralne
Niemcy Berlin

  Bibliografia:
  • Granier Gerhard, Henke Josef, Oldenhage Klaus, Das Bundesarchiv und seine Bestände, Boppard am Rhein 1977, Schriften des Bundesarchivs, 10, 112,
    3 Auflage
  • Inventar archivalischer Quellen des NS-Staates. Die Überlieferung von Behörden und Einrichtungen des Reich, der Länder und der NSDAP, München, London, New Yor, Paris 1991, 1,
    Teil 1:Reichszentralbehöden, regionale Behörden und wissenschaftlichen Hochschulen für die zehn westdeutschen Länder sowie Berlin, bearbeitet von Heinz Boberach, K G Saur.
  • Fischer W., Unternehmerschaft, Selbstverwaltung und Staat, Berlin 1964,
  • Schäfer D., Der Deutsche Industrie-und Handelstag als politisches Forum der Weimarer Republik, eine historische Studie zum Verhältnis von Politik und Wirtschaft, Hamburg 1966,
  • Bibliographie zur deutschen Industrie-und Handelskammern und des deutschen Industrie-und Handelstages, Bonn 1963,
  • Facius Friedrich, Trumpp Thomas [oprac.], Deutscher Industrie-und Handelstag, Koblenz 1976, Reichwirtschaftskammer, Finbücher zu Beständen des Bundesarchivs, 12,
  • Deutscher Industrie -und Handelstag,
    Inwentarz książkowy
  • Mommsen Wolfgang A., Die Nachlässe in den deutschen Archiven, Boppard am Rhein 1971, 1983, Schriften des Bundesarchivs, 1-2,

   


wróć do wyszukiwania