| |
Scope and Content:
|
 |
Zespół zawiera akta Tajnej Rady, a od 1737 roku Departamentu Sądowego dotyczące spraw kryminalnych na terenie Marchii Elektorskiej (Kurmark). Są to sprawy o morderstwa, kardzieże, rabunki, porwania a także sprawy cenzury itp. Źródła do historii Polski w latach 1772-1945 w zespole HA I Rep. 49 Fiskalia:
HA I Rep. 49 Lit. Q fasz. 38 Beschlagnahme Untersuchung des Systems der Höfe von Wien, Petersburg und Berlin in Ansehung der Zergliederung von Polen 1773.
Wewnatrz m.in. egzemplarze pisma (druki) w języku niemieckim i francuskim. |
|
| |
Records Creator:
|
|
Justiz Departement (1737-1808)
Powstała w 1604 roku Tajna Rada (Geheimer Rat) będąc centralnym urzędem państwa brandenbursko-pruskiego pełniła również funkcje urzędu prowincjonalnego dla Marchii Elektorskiej (Kurmark), m.in. w zakresie spraw kryminalnych. W 1737 roku Departament Sprawiedliwości został wyłączony z Tajnej Rady (Geheimer Rat) z osobnym ministrem (Chef de Justice). W minister kierujący wymiarem sprawiedliwości otrzymał w 1747 roku tytuł Wielkiego Kanclerza (Gross Kanzler). W drugiej połowie departament sądowy podzielony został na cztery departamenty: lenny, sprawiedliwości, religijny i szkolny, kolonialny, zarządzane przez ministrów sprawiedliwości, z których jeden był równocześnie kanclerzem i nadzorował pracę pozostałych. Od 1781 roku przy kanclerzu działała też Komisja Ustawodawcza (Gesetzkommission), której zadaniem było przygotowanie zarządzeń i edyktów. Departamenty te administrowały sprawami zwierzchności państwowej, lennej, wymiarem sprawiedliwości, w tym sprawami kryminalnymi, a także sprawami religijnymi i szkolnymi we wszystkich prowincjach monarchii pruskiej. W okresie reform Steina Hardenberga na podstawie zarządzenia z 16 grudnia 1808 roku dotychczasowe departamenty wymiaru sprawiedliwości i urząd kanclerza wielkiego zostały rozwiązane a w ich miejsce powołane zostało ministerstwo sprawiedliwości kierowane przez jednego ministra.
|
|
| |
Bibliography:
|
|
- Elstner Walter, Die Bestände der I.Und II. Hauptabteilung des Geheimen Staatsarchivs PK Berlin - Dahlem nach ihrer Rückführung. Ein Überblick, Berlin 1996, Aus der Arbeit des Geheimen Staatsarchivs Preussischer Kulturbesitz,
- Kohnke Meta, Quellen zur Geschichte der Juden in den Archiven der neuen Bundesländer, München 1999,
Bd. 2 Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz, Teil. 1 Altere Zentralbehörde bis 1808-/10 und Brandenburg - Preussisches Hauptarchiv
- Bornhak C., Preussische Staats und Rechtsgeschichte, Berlin 1903,
- Starke W.F.C., Darstellung der bestehenden Gerichtsverfassung in dem Preussischen Staate, Berlin 1839,
- Übersicht über die Bestände des Geheimen Staatsarchivs zu Berlin-Dahlem, Leipzig 1934-1939, Mitteilungen der Preußischen Archivverwaltung, 24-26,
I. Hauptabteilungbearb.) von Ernst Müller u. Ernst Posner; II.-IX. Hauptabteilung (bearb.) von Heinrich Otto Meisner u. Georg Winter; X.-XI. Hauptabteilung (bearb.) von Reinhard Lüdicke
- Branig Hans, Bliß Winfred, Petermann Werner, Übersicht über die Bestände des Geheimen Staatsarchivs in Berlin-Dahlem, Spich 1967, Geheimes Staatsarchiv der Stiftung Preussischer Kulturbesitz, II,
- Branig Hans, Bliß Winfred, Petermann Werner, Übersicht über die Bestände des Geheimen Staatsarchivs in Berlin-Dahlem, Spich 1966, Geheimes Staatsarchiv der Stiftung Preussischer Kulturbesitz, I,
|
|
