|
| |
Tytuł:
|
|
Hofverwaltung
|
|
|
| |
Sygnatura:
|
|
|
I HA Rep. 36
|
|
Poziom opisu: |
zespół |
|
|
|
| |
Data początkowa:
|
|
|
1486, 1518
|
|
Rozmiar w j.a.: |
|
|
|
|
| |
Data końcowa:
|
|
|
1818, 1870
|
|
Rozmiar w metrach: |
52 |
|
|
|
| |
Język dokumentów:
|
|
niemiecki
|
|
|
| |
Zawartość:
|
|
Zespół zawiera materiały dotyczące administracji dworem królewskim brandenbursko-pruskim oraz majątkami bezpośrednio składającymi się na utrzymanie dworu władcy, zaopatrzenia dworu i domen stołowych. Akta te dotyczą również obsady urzędów dworskich, służby dworskiej, a także budowy, remontów siedzib królewskich, dzieł sztuki, wyposażenia pałaców i zamków, rzemieślników i artystów wykonujących zamówienia.
Zespół składa się z 17 grup głównych, dzielących się na grupy i podgrupy. Materiały do dzie-jów Polski można odnaleźć w grupie głównej nr 8: Rüstkammer, Mastall, Gestüte w podgru-pach
8.2.2.1. Litauen, Ost- und Westpreussen. Sygn. 2247/18 2247/62
8.2.2.2. Westpreussen. Sygn. 2247/63 2247/98
8.2.2.3. Südpreussen und Neuostpreussen. Sygn. 2247/99 2247/100
Akta w/w podgrupach dotyczą organizacji stadnin i hodowli koni na ziemiach trzech zaborów pruskich w latach 1776-1806. Materiały dotyczą utrzymania stadnin, rozbudowy zabudowań, remontów, dzierżawy, sprzedaż i zakup majątków i ziemi, tworzenia przepisów o hodowli koni, a także dostaw koni dla armii, strat poniesionych przez stadniny królewskie w wyniku zajęcia ich przez polskie wojska podczas Powstania Kościuszkowskiego. |
|
|
| |
Dzieje przechowywania:
|
|
Akta były opracowywane bezpośrednio w Kancelarii Państwa (Staatskanzlei), która ob-sługiwała m.in. Tajną Radę. Z registratury kancelarii były regularnie przesyłane do GStA. W 1852 roku akta dotyczące dworu królewskiego zostały wyłączone z tzw. starych repozytur (Alte Reposituren), tj. zespołów powstałych przed 1808 rokiem i utworzono dla nich osobne Archiwum Domu Brandenbursko-Pruskiego (Brandenburg-Preussen Hausarchiv) na zamku w Berlinie Charlottenburgu. W 1943 roku znaczna część tego archiwum uległa zniszczeniu pod-czas nalotów, jedynie repozytury 10-24 były ewakuowane. Po 1945 roku akta te znalazły się w zasobie DZA St Merseburg, gdzie w 1967 roku postanowiono rozwiązać zasób BPHA i akta zwrócić do właściwych zespołów, z których je wcześniej wyseparowano. Ponadto utworzono dwie nowe repozytury: 133 (Prinzlich Domänenkammern und Hofmarschallämter) oraz Rep. 36 (Güter und Hofverwaltung). W latach 1984-1985 akta tegoż ostatniego zespołu zostały uporządkowane, a w latach 1991-1994 otrzymały one nowy inwentarz książkowy. W tym też czasie zespół został przeniesiony do zasobu GStA PK. |
|
|
| |
Aktotwórca:
|
|
Geheimer Rat (1604-1808)
W 1604 roku utworzona została Tajna Rada (Geheimer Rat), jako urząd centralny dla państwa. Ponadto był to urząd bezpośredniego zarządu prowincją Marchia Brandenburska. W II połowie XVII i w XVIII wieku wiele urzędów zostało wyłączonych z TR, m.in. Departe-ment der auswärtigen Angelegenheiten w 1728 roku, Justiz Departement w 1737 roku. TR miała również nadzór nad administracją dworu królewskiego i dóbr stołowych. TR została rozwiązana w 1808 roku.
|
|
|
| |
Archiwum:
|
|
| Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz |
centralne |
| Niemcy |
Berlin |
|
|
|
|
| |
Bibliografia:
|
|
- Elstner Walter, Die Bestände der I.Und II. Hauptabteilung des Geheimen Staatsarchivs PK Berlin - Dahlem nach ihrer Rückführung. Ein Überblick, Berlin 1996, Aus der Arbeit des Geheimen Staatsarchivs Preussischer Kulturbesitz,
- Übersicht über die Bestände des Geheimen Staatsarchivs zu Berlin-Dahlem, Leipzig 1934-1939, Mitteilungen der Preußischen Archivverwaltung, 24-26,
I. Hauptabteilungbearb.) von Ernst Müller u. Ernst Posner; II.-IX. Hauptabteilung (bearb.) von Heinrich Otto Meisner u. Georg Winter; X.-XI. Hauptabteilung (bearb.) von Reinhard Lüdicke
- Branig Hans, Bliß Winfred, Petermann Werner, Übersicht über die Bestände des Geheimen Staatsarchivs in Berlin-Dahlem, Spich 1967, Geheimes Staatsarchiv der Stiftung Preussischer Kulturbesitz, II,
- Branig Hans, Bliß Winfred, Petermann Werner, Übersicht über die Bestände des Geheimen Staatsarchivs in Berlin-Dahlem, Spich 1966, Geheimes Staatsarchiv der Stiftung Preussischer Kulturbesitz, I,
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
