O programie RMP Pomoc English version


Back to the list


  Title: Briest-Litowskaja kriepost'

  Number (Signature):
13126   Level od description: zespół

  Beginning date:
1830   Extent (units): 4409

  Ending date:
1917   Extent (linear):

  Language of documents: rosyjski

  Scope and Content: Dokumenty o pracach nad budową i umocnienień twierdzy, jej historii, o wykorzystaniu ludności miejscowej przy pracach w twierdzy. Informacje o działaniach bojowych w rejonie twierdzy i jej ewakuacji, składzie osobowym (wykaz przebiegu służby i nagród, zaświadczenia). Plany mobilizacyjne. Materiały o uczestnikach ruchu narodowo-wyzwoleńczego końca XIX w. i początku XX w. w Polsce, o wydzieleniu wojska dla pomocy do władz cywilnych, o osobach relegowanych ze szkoły za działalność polityczną, korespondencja ze sztabem Warszawskiego Okręgu Wojskowego o wystąpieniach politycznych mieszkańców Brześcia Litewskiego. Spisy osób pozostających pod nadzorem policji, raporty żandarmerii twierdzy o prawomyślności mieszkańców Brześcia Litewskiego i okolic. Opisy wojskowo-statystyczne okolic twierdzy i niektórych powiatów innych guberni na terenie Polski. Rejestry graniczne. Materiały o charakterze wywiadowczym, m. in. zapisy sztabu Warszawskiego Okręgu Wojskowego o polskich organizacjach w Austrii i ich roli na wypadek stanu wojny Austrii z Rosją. Informacje o twierdzach położonych na terenie Polski, wchodzących w skład Austri i Niemiec. Dokumenty na temat agentury w Krakowie.

  Custodial History: Data napływu zespołu do archiwum nieznana. Data przesłania karty zespołu do zwierzchniego organu archiwalnego - 1 marca 1954 r.

  Records Creator: Briest-Litowskaja kriepost' (1830-1917)

Miejsce budowy twierdzy zostało wybrane przez generał-majora R.P. Dewolana w 1797 r. Pierwszy projekt jej budowy sporządzony był w 1807 r. przez inżyniera-generała P.K. Suhtelena, lecz jego realizacji przeszkodziły wydarzenia 1812 r. W 1830 r. zatwierdzony został projekt inżyniera-generała K.I. Oppermana i pułkownika A.I. Feldmana, utworzony komitet budowniczy, podległy generałowi Małeckiemu, i oddział inżynieryjny pod dowództwem kapitana Wilmana. Powstanie listopadowe zatrzymało przebieg prac, ale przyśpieszyło budowę czasowych umocnień, pod dowództwem inżyniera generał-majora I.I. Dena. Prace prowadzono od 1833 r. do 1838 r. W maju 1876 r. komisja pod przewodnictwem generał-lejtnanta N.N. Obruczewa wyznaczyła punkty budowy nowych umocnień. Na początku XX w. system umocnień twierdzy okazał się przestarzały i rozpoczęła się przebudowa twierdzy, a w 1912 r. - budowa lotniska. Do wybuchu I wojny światowej Brześć Litewski był twierdzą I klasy, ale w czasie działań bojowych wykorzystywany był jako zaplecze, a 26 sierpnia 1915 r. oddany został przez wojska rosyjskie bez walki. Przy tym część umocnień i magazyny zostały wysadzone. Struktura zarządu twierdzy zgodna była z Ustawą o zarządzaniu twierdzami z 1886 i 1901 r. Komendant twierdzy był powołany w 1832 r. Funkcje sztabu twierdzy pełnił sztab komendanta twierdzy. Sztab twierdzy sformowany został w 1868 r.


  Repository:
Rossijskij gosudarstwiennyj wojenno-istoriczeskij archiw centralne
Rosja Moskwa

  Bibliography:
  • Wojennaja encykłopiedija, Sankt Petersburg 1910, V, 67-69
  • Opis' fonda,

   


Back to the list