| |
Scope and Content:
|
 |
Zespół dzieli się na swie zasadnicze grupy, będące pozostałościami aktowymi po: I. Verein Deutscher Eisen-und Stahlindustrieller, II. Wirtschaftsgruppe Eisen schaffende Industrie. W zespole znajdują się akta pochodzące z sukcesji. Są to materiały archiwalne Związku Niemieckich Producentów Żelaza i Stali (Verein Deutscher Eisen-und Stahlindustrieller). Materiały do dziejów Polski (wg tytułów teczek): 5 j.a. (2 j.a. z hasłem Polen, 3 j.a. z hasłem Generalgouvernement): Polen - Grupa rzeczowa III.3. - Handakten F. Baare, Syndikus des Vereins und der Wirtschaftsgruppe mit Aufsätzen über handelspolitische Beziehungen zu ausländischen Staaten und Einzelffragen der deutschen Eisenindustrie, Bd. 2 Heft 2 (sygn. 249) z materiałami z lat 1932-1935, zaw. M.in.. Aufsätze über die ungarische, polnische und japonische Eisenindustrie. Grupa rzeczowa IV 2a - sygn. 275: Notlage der obeschlesischen Industrie infolge der Auswirkungen des Friedensvertragens, (1919) 1920 (zaw. m.in.. Abschriften und Übersetzungen der polnischen Gesetze vom 20 November 1919 über das Verbot der Zahlung in deutscher Reichsmark in den bisher preußischen Gebieten, vom 20 Januar 1920 über die polnische Staatsangehörigkeit, vom. 4 März 1920 über die Registrierung und Sicherstellung deutschen Vermögens (mit Ausführungsverordnung). Generalgouvernement - Grupa rzeczowa V.3. - sygn. 679: Bewirtschaftung und Auftragsregelungen von Eisen und Stahl. - Allgemeines (mit Anordnungen der Überwachungs-/Reichsstelle für Eisen und Stahl) und Einzelfälle, Bd. 2/1, Jan. - Apr. 1940 (zaw. M.in.. Warenverkehr mit dem Generalgouvernement, Febr. 1940). Grupa rzeczowa V. 6 e. - sygn. 547: Statistische Erhebungen über die Schorottwirtschaft, Heft 3, 1944 (zaw. Tylko Zugang, Verbrauch, Entfall, Ausgang und Bestand an legierten Schrott (nach Sorten für das Reichsgebiet, das "Protektorat","das Generalgouvernement" und den Südosten gesondert). Grupa reczowa V. 6g. - sygn. 555: Bestände bei den Warmwalzwerken (nach Sorten und Bezirken, einschließlich des "Protektores", des "Generalgouvernementes", des Südostens und der Niederlande gesondert), 1943-1944. Akta dotyczące Śląska: Grupa rzeczowa II. 1a- Np.: sygn. 14-17 (4 j.a.), 1874-1939 materiały dot. grupy regionalnej Vereinu, Östliche (Schlesische) Gruppe, Grupa rzeczowa III.3. - sygn. 615: Handakten Dr. J. Reichert, Hauptgeschäftsführer (seit 1913) des Vereins und der Wirtschaftsgruppe mit Vortragsmanuskripten, Aufsätze, Zeitungsartikeln und Rezensionen, vorwiegend über Fragen der Eisen-und Stahlindustrie (z. T. Druck), Bd. 6/2, 1939-1940 9zaw. M.in.. Zur Lage des Hüttenwerke in Ostoberschlesien, dem Dombrowa-und dem Olsa-Gebiet (Bericht der auf Veranlassung des reichswirtschaftsministeriums, der wirtschaftsgruppe Eisen schaffende Industrie und des Vereines Deutscher Eisenhüttenleute berufenen Kommission, Dez. 1939), Grupa rzeczowa IV. 2a. - sygn. 275: Notlage der oberschlesien Industrie infolge der Auswirkungen des Friedensvertrages, (1919) 1920 (zaw. M.in.. Gutachten des Institutes für ausländisches Recht beim Reichsverband der Deutschen Industrie über polnisches Recht und Friedensvertrag), sygn. 276: Wirtschaftliche Auswirkungen der Friedensbedingungenauf die Eisenindustrie, 1919-1930 (zaw. M.in.. Memorandum der Bergwerks-und Metallabteilung des Ost-Europa-Institutes in breslau:"Upper Silesia and the Change in the Iron Industry of Europe by the Treaty of Versailles" (Druck), 1921), Grupa rzeczowa V.2. - sygn. 671: Erzeugungs-Fertigungs-und Lieferungsprogramme; Rohstoffverosrgung (insbesondere Kohle und Kalk); Kontingentierung: statistische Übersichten für den Eisenerzberbau und die Eisen-und Hüttenindustrie; Leistungskapaztäten einzelner Hüttenwerke und Verhüttungsprozesse (eigestreut Geheimakten sowie Besprechungsprotokolle), Bd. 1/2 20. Sept. 1939-9. Febr. 1940 (zaw. M.in.. Oberschlesische Hütten. Frage der Úbernahme der treuhänderischen Leitung durch die Firma Krupp Ag, Jan. 1940), sygn. 489: Baueisen-Kontingente zum Ausbau der deutschen Eisenindustrie für Rüstungszwecke, Bd. 2 Heft 2, Dez. 1941 - Maj 1942 (zaw. M.in.., "Vorschläge zur Frage der Rationaliesierung der oberschlesichen Eisenschaffenden Industrie" von A. Pott (Druck), 1941). Akta dotyczące Łodzi - grupa rzeczowa - IV. 2a. - sygn. 638: Kriegsmaßnahmen und -leistungen der deutschen Eisen-und stahlindustrie während des Ersten Weltkrieges, 1914-1918 (zaw. M.in.. Beschäftigung von Arbeitskräften aus Lodz in Deutschland (Bestimmungen des Arbeitsamtes des Deutschen Polizeipräsidiums Lodz, Apr. 1915). Akta dotyczące Katowic - grupa rzeczowa IV.3a. - sygn. 380: Gründungen regionaler Vereinigungen von Schrottverbrauchern, Heft 2, 1938-1940 (zaw. M.in.. Satzungen der Schrottplatz GmbH, Kattowitz, 1940) |
|
| |
Custodial History:
|
|
Większa część akt twórcy zespołu oraz Związku Niemieckich Producentów Żelaza i Stali (Verein Deutscher Eisen-und Stahlindustrieller) została ewakuowana, w latach 1943-1944 do Naumburga/Saale. Registratura twórcy, która pozostała w Berlinie, uległa prawie całkowitemu zniszczeniu pod koniec kwietnia 1945 r. Akta wywiezione do Naumburga zostały po zakończeniu wojny przewiezione przez Amerykanów, którzy je przejęli, do magazynu materiałów archiwalnych Ministerial Collecting Center urządzonego w dzielnicy Berlina Tempelhof. Tu połączone zostały z resztkami registratury twórcy, którą Amerykanie zabezpieczyli w Berlinie. Tu akta były m.in. wykorzystywane w fazie przygotowawczej procesu w Norymberdze. Większa część zespołu znalazła się następnie w amerykańskim Document Center w Berlinie-Zehlendorf, skąd w marcu 1947 r. przekazane zostały niemieckiemu Urzędowi Administracyjnemu Gospodarki (Verwaltungsamt für Wirtschaft) w Minden. Ich dalsza droga wiodła przez Administrację Gospodarki (Verwaltung für Wirtschaft) we Frankfurcie n. M., Federalne Ministerstwo Gospodarki (Bundesministerium für Wirtschaft) w Bonn, skąd w 1952 r. przekazane zostały do Bundesarchiv. Część akt pozostała nadal w rękach Amerykanów w Document Center. Do Bundesarchiv, w objętości ponad 150 tomów, przekazane zostały w 1962 r. Część akt zespołu (ok.. 200 tomów) znajduje się w Niemieckim Instytucie Gospodarki (Deutsches Industrieinstitut) w Kolonii. |
|
| |
Records Creator:
|
|
Verein Deutscher Eisen-und Stahlindustrieller (1874-1945)
Grupa Gospodarcza Przemysłu Produkcji Żelaza była jedynym przedstawicielem dla wszystkich podmiotów działających w tej gałęzi przemysłu, a przynależność do dotychczasowych organizacji zrzeszających producentów żelaza i stali, np.. Do istniejącego od 1874 r. Związku Niemieckich Producentów Żelaza i Stali, była dobrowolna. Grupa była narzędziem, za pomocą którego, kierowano przemysłem produkcji żelaza w celu zaqpewnienia realizacji założeń niemieckiej polityki gospodarczej tego okresu, głównie w zakresie zbrojeń i gospodarki wojennej. Grupa dzieliła się na podgrupy odpowiadające asortymentom wyrobów żelaznych: 1. Produkcja Żelaza i Stali (Eisen-und Stahlerzeugung); 2. Stal Szlachetna (Edelstahl) i 3. Thomasschlacke. Pierwsza podgrupa została rozwiązana w 1938 r. W 1941 r. Grupa przejęła kompetencje w zakresie wydawania zezwoleń na wywóz żelaza. W strukturze wewnetrznej Grupy funkcjonowały ponadto wydziały regionalne (Bezirksgruppen). W 1942 r. Grupa stała się częścią składową Ogólnoniemieckiego Zjednoczenia Żelaza (Reichsvereinigung Eisen), utworzonego przez ministra gospodarki Rzeszy w celu efektywniejszego prowadzenia gospodarki wyrobami żelaznymi. Najważniejszym zadaniem Zjednoczenia była racjonalizacja produkcji i obrotu żelaznymi. W skład Zjednoczenia weszły wszystkie przedsiębiorstwa zajmujące się wydobyciem rudy żelaza, produkcją żelaza i stali, stosujące żelazo i stal do produkcji oraz zajmujące się obrotem tymi wyrobami Grupy Gospodarczej Przemysłu Produkcji Żelaza. W 1942 r. Grupa otrzymała ponadto miejsce w nowym systemie produkcji uzbrojenia i amunicji. Od jesieni 1943 r. stała się ostatecznie organem wykonawczym nakazów państwa w zakresie przydziału surowców do produkcji i dystrybucji produktów.
|
|
| |
Bibliography:
|
|
- R 13 I Verein Deutscher Eisen-und Stahlindustrieller/Wirtschaftsgruppe Eisenschaffende Industrie,
Koblenz 1972, Booms Hans [oprac.]
- Geographischer Index zu den Beständen R 8 - R 13,
- Müller H., Die Reichsgruppe Industrie, Darmstadt 1956, Der Weg zum industriellen Spitzenverband, 296-309
- Janssen Gregor, Das Ministerium Speer. Deutschlands Rüstung im Krieg, Frankfurt am Main 1967,
- Mommsen Wolfgang A., Die Nachlässe in den deutschen Archiven, Boppard am Rhein 1971, 1983, Schriften des Bundesarchivs, 1-2,
|
|
