O programie RMP Pomoc English version


Back to the list


  Title: Stammlager Sosnowitz

  Number (Signature):
R 137 V   Level od description: zespół

  Beginning date:
1940   Extent (units): 55

  Ending date:
1945   Extent (linear):

  Language of documents: niemiecki

  Scope and Content: Akta organizacyjne, spisy pracowników więzień w Sosnowcu i Będzinie; zestawienia uwięzionych w aresztach w Sosnowcu, Będzinie i Zawierciu; rejestry osób przyjętych i opuszczających więzienie (kwiecień 1944 – styczeń 1945); listy imienne więźniów przekazanych do więzienia karnego w Będzinie, obozu karnego w Blachowni Śląskiej (Blechhammer), komanda pracy Grodziec, komanda pracy Jaworzno, więzienia karnego w Rawiczu, więzienia przy sądzie w Zawierciu (marzec – sierpień 1942); spisy imienne więźniów Polaków, Żydów, Ukraińców i Rosjan z lat 1942-1945; więźniowie przekazani na Gestapo i do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu i Mauthasen; zaopatrzenie w żywność; kartoteka więźniów A-Zy.

  Custodial History: W styczniu 1945 r. akta ewakuowano wraz z obozem na zachód. Po wojnie dokumentacja została przekazana do Bundesarchiv w Koblencji, gdzie połączono ją z innymi aktami o charakterze sądowym tworząc zespół akt Justizbehörden außerhalb des Gebiets der Bundesrepublik Deutschland sygn. R 137. W toku prac porządkowych w Koblencji akta Stammlager Sosnowitz wydzielono jako osobny zespół sygn. R 137 V i opracowano inwentarz opatrzony krótkim wstępem (06.08.1981 r.). Po zjednoczeniu Niemiec zespół Stammlager Sosnowitz przewieziono do oddziału Bundesarchiv w Berlinie – Lichterfelde, gdzie obecnie jest przechowywany.

  Records Creator: Stammlager Sosnowitz (1940-1945)

W związku z Zarządzeniami Prokuratora Generalnego we Wrocławiu z 12 stycznia 1940 r. i 26 marca 1940 r. w więzieniu (od 15 marca 1941 areszcie) w Sosnowcu osadzano osoby z obszaru podległego Sądowi Krajowemu Bytom-Katowice. W następstwie zaostrzenia „kodeksu karnego dla Polaków i Żydów z terenów wcielonych do Rzeszy” 26 marca 1942 r. zmieniono nazwę i rangę dotychczasowego aresztu na obóz macierzysty Stammlager, który dzielił się na dwa obozy: dla mężczyzn i dla kobiet. W obozie dla mężczyzn znajdowali się więźniowie z terenu podległego pod Sąd Krajowy Bytom-Katowice, natomiast w obozie dla kobiet z okręgów sądów krajowych Gliwice, Nysa i Opole. W obozie więziono głównie Polaków skazanych na podstawie „kodeksu karnego dla Polaków i Żydów z terenów wcielonych do Rzeszy”, w myśl którego ustalono karę więzienia od 3 miesięcy do 10 lat a w przypadkach cięższych od 2 do 15 lat pozbawienia wolności. Do obozu w Sosnowcu należały jeszcze dwa „podobozy” tzn.: więzienie karne w Będzinie /Bendsburg/ i więzienie sądowe w Zawierciu /Warthenau/. Więźniowie pracowali w przemyśle zbrojeniowym w Sosnowcu oraz na Arbeitskomando w kopalni i w elektrowni w Jaworznie, w majątku ziemskim Grodziec oraz w innych firmach. Obóz ewakuowano 22 stycznia 1945 r.


  Repository:
Bundesarchiv Berlin Lichterfelde centralne
Niemcy Berlin

  Bibliography:
  • Granier Gerhard, Henke Josef, Oldenhage Klaus, Das Bundesarchiv und seine Bestände, Boppard am Rhein 1977, Schriften des Bundesarchivs, 10,
    3 Auflage
  • Stammlager Sosnowitz,
    Inwentarz książkowy
  • Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939-1945, Informator encyklopedyczny, Warszawa 1979,
  • Szefer A., Miejsca straceń ludności cywilnej województwa katowickiego 1939-1945, Katowice 1969,
  • Konieczny A., Pod rządami wojennego prawa karnego Trzeciej Rzeszy, Górny Śląsk 1939-1945, Warszawa 1972,
  • Mommsen Wolfgang A., Die Nachlässe in den deutschen Archiven, Boppard am Rhein 1971, 1983, Schriften des Bundesarchivs, 1-2,

   


Back to the list